Abstrakt
Cel: Niniejsza publikacja przedstawia wyniki prowadzonych badań teoretycznych – oceny dokumentów normatywnych i prawnych stosowanych do projektowania i instalowania systemów oświetlenia awaryjnego w wybranych krajach. Celem badań było dokonanie analizy i porównania systemów oświetlenia awaryjnego w Polsce, na tle wybranych standardów z różnych części świata.
Wprowadzenie: Do analizy i oceny obecnie stosowanych standardów/norm/wytycznych projektowania i instalowania oświetlenia awaryjnego na świecie przyjęto siedem standardów z różnych części świata, pomiędzy którymi zauważalne są różnice w podejściu do projektowania. W analizie uwzględniono wytyczne oraz standardy opublikowane w Zjednoczonych Emiratach Arabskich, Stanach Zjednoczonych, Australii, Holandii, Norwegii, Wielkiej Brytanii oraz Polsce. Kraje europejskie opierają swoje wymagania projektowe na normach europejskich EN 1838 i EN 50172 z uwzględnieniem własnych wytycznych. Nieco inaczej wyglądają wymagania, które pojawiają się w standardach australijskich oraz NFPA, stanowiących dodatkową inspirację dla standardów Zjednoczonych Emiratów Arabskich –uznawanych za najlepiej opisane i najbardziej rygorystyczne. Podczas analizy porównano standardy/wytyczne pod względem wymagań co do miejsc wymagających zastosowania, natężenie światła, rodzaju oświetlenia oraz montażu opraw oświetleniowych do oświetlenia awaryjnego. W opracowaniu opisano również wymagania dla systemów oświetlenia dynamicznego, dla których dotąd nie powstała polska norma, stąd opierano się na niemieckiej normie DIN VDE dla wizualnych systemów kierowania ewakuacją.
Metodologia: W ramach realizacji procesu badawczego wykorzystano badania teoretyczne, takie jak: analiza literatury i dokumentów prawnych, synteza, uogólnianie, wnioskowanie, porównanie oraz analogia. Przy doborze przykładów spośród poszczególnych państw kierowano się poziomem rozwoju tych systemów w danym kraju oraz dostępnością dokumentów źródłowych.
Wnioski: Na podstawie przeprowadzonej analizy można stwierdzić, że we wszystkich poddanych jej standardach na pierwszym miejscu stawiana jest bezpieczna ewakuacja z obiektu zagrożonego pożarem oraz zanikiem zasilania podstawowego. Wszystkie kraje w podobny sposób podchodzą również do kwestii obiektów, w których te systemy powinny być zastosowane. Wymagania w Europie w dużej mierze opierają się na standardzie EN 1838, natomiast Stany Zjednoczone oraz Zjednoczone Emiraty Arabskie bazują na NFPA. Problemem jest brak europejskiej normy dla systemów oświetlenia dynamicznego – obecne wymagania pochodzą z normy niemieckiej DIN VDE V 0108-200 dla wizualnych systemów kierowania ewakuacją, która prawdopodobnie stanie się w przyszłości inspiracją do stworzenia normy EN.
Słowa kluczowe: oświetlenie awaryjne, oprawa oświetleniowa, znamionowy czas pracy awaryjnej, znak bezpieczeństwa, dynamiczne systemy kierowania ewakuacją (DSL)
Typ artykułu: artykuł przeglądowy
Bibliografia:
- EN 1838 Zastosowanie oświetlenia. Oświetlenie awaryjne.
- EN 50172 Systemy awaryjnego oświetlenia ewakuacyjnego.
- National Construction Code 2022 – Building Code of Australia.
- NFPA 101 Life Safety Code 2018.
- NFPA 70- National Electrical Code 2020.
- NFPA 110 Standard for Emergency and Standby Power Systems 2019.
- DIN VDE V 0108-200; VDE V 0108-200:2018-12 Emergency escape lighting systems – Part 200: Electrically operated emergency way guidance systems.
- PN-EN 60598-2-22 Oprawy oświetleniowe. Część 2–22: Wymagania szczegółowe. Oprawy oświetleniowe do oświetlenia awaryjnego.
- PN-EN 60598-1 Oprawy oświetleniowe. Część 1: Wymagania ogólne i badania.
- PN-EN 61347-2-7 Urządzenia do lamp. Część 2-7: Wymagania szczegółowe dotyczące urządzeń elektronicznych zasilanych z akumulatorów, do oświetlenia awaryjnego (z własnym zasilaniem).
- PN-EN 62034 Systemy automatycznego testowania awaryjnego oświetlenia ewakuacyjnego zasilanego z akumulatorów.
- Bouwbesluit 2012 (29.08.2011).
- Regulations on technical requirements for construction works (1.07.2017).
- Building Regulation 2010 – Fire safety.
- BS 5266-1 Emergency lighting – Part 1: Code of practice for the emergency escape lighting of premises.
- UL 924, Emergency Lighting and Power Equipment.