Abstrakt
Cel: Opracowanie nowych naukowo-metodycznych sposobów określenia wielkości sił i środków jednostek straży pożarnej zajmujących się ochroną zakładów przemysłowych, z uwzględnieniem charakterystyki zagrożenia pożarowego przetwarzanych substancji i materiałów, a także technicznych i ekonomicznych parametrów zakładów.
Projekt i metody: Ogólna liczba funkcjonariuszy powołanych do ochrony przeciwpożarowej zakładu przemysłowego określana jest poprzez sumę liczby funkcjonariuszy niezbędnych do działań prewencyjnych związanych z działalnością zakładu, liczby funkcjonariuszy pełniących służbę w podziale bojowym, do działań ratowniczo-gaśniczych w obiektach przedsiębiorstwa, a także liczby osób, których zadaniem jest nadzorowanie i zabezpieczanie tych działań. Postawą metodyki do określenia liczebności jednostki niezbędnej do wypełnienia prac prewencyjnych związanych z ochroną przeciwpożarową w zakładzie jest zasada normalizacji czasu poświęconego na wypełnienie konkretnych rodzajów zadań związanych z profilaktyką pożarów. W artykule zostały przedstawione wzory do obliczenia wskaźników korygujących, uwzględniających stopień trudności wykonania następujących prac: - związanych z kontrolą przestrzegania wymogów bezpieczeństwa pożarowego w budynkach, pomieszczeniach, magazynach i instalacjach w zakładzie, - polegających na kontroli działalności zakładu, obejmujących działania z wykorzystaniem otwartego ognia i prace o podwyższonym zagrożeniu pożarowym, - kontroli pomieszczeń, w których znajdują się węzły kontrolne automatycznych systemów ochrony przeciwpożarowej, - nadzoru nad przestrzeganiem wymogów bezpieczeństwa na terytorium zakładu. Ogólna liczba funkcjonariuszy służby pożarniczej, niezbędna do wypełnienia prac prewencyjnych w przedsiębiorstwie określana jest z uwzględnieniem liczby zmian i obecności osób w firmie na każdej zmianie. Liczbę strażaków, niezbędną do zorganizowania i przeprowadzenia akcji gaśniczej w zakładzie określa się poprzez sumowanie liczby funkcjonariuszy straży pożarnej zatrudnionych do przeprowadzania różnych rodzajów akcji gaśniczych w odniesieniu do wybranego schematu rozwoju pożaru i biorąc pod uwagę wskaźnik rezerwy liczby strażaków, który opracowany jest na założeniu o możliwości zaistnienia niezbędnych zmian personalnych funkcjonariuszy straży pożarnej na czas urlopów, wyjazdów służbowych i zwolnień chorobowych oraz liczby zmian składu personalnego jednostek operacyjnych ochrony przeciwpożarowej zakładu. W artykule omówiono różne rodzaje środków gaśniczych takich jak woda, roztwór wodno-pianowy, proszki gaśnicze. Wyposażenie techniczne jednostek operacyjnych ochrony przeciwpożarowej zakładu określane jest w zależności od ilości środków gaśniczych potrzebnych do ugaszenia modelowanego pożaru.
Wyniki: W celu określenia sił i środków niezbędnych do zapewnienia bezpieczeństwa pożarowego przedsiębiorstw przemysłowych opracowane zostały następujące metody: - określenie liczebności służby przeciwpożarowej potrzebnej do organizacji i realizacji zadań z zakresu prewencji pożarowej, - określenie liczebności służby oraz ilości wyposażenia technicznego straży niezbędnych do organizacji i przeprowadzenia akcji gaśniczych, - określenie ogólnej liczebności jednostki ochrony przeciwpożarowej zakładu.
Wnioski: Zaproponowane naukowo-metodyczne podejścia pozwoliły opracować projekt zbioru przepisów „Ochrona przeciwpożarowa zakładów przemysłowych. Wymogi ogólne”, który po odpowiedniej procedurze harmonizacji i zatwierdzenia stanie się dokumentem normatywnym w zakresie bezpieczeństwa pożarowego. Dokument będzie stanowił akt do dobrowolnego stosowania w zakresie wymagań dotyczących bezpieczeństwa pożarowego i określi liczebność i normatywne wyposażenie zakładowej jednostki straży powołanej w celu prowadzenia działań profilaktycznych i gaśniczych.
Słowa kluczowe: zagrożenie pożarowe, skład ds. kontroli i profilaktyki, zakładowa jednostka straży pożarnej, schemat rozwoju pożaru, środek gaśniczy, siły i środki ochrony przeciwpożarowej zakładu