Abstrakt
Cel: Rozwój cywilizacyjny niesie ze sobą szereg nowych zagrożeń, które dotychczas nie były znane ludzkości. Jednym z poważniejszych i charakterystycznych dla naszych czasów, tj. wieku XX i XXI, jest zagrożenie skażeniami. Niniejszy artykuł jest próbą przedstawienia Krajowego Systemu Wykrywania Skażeń i Alarmowania o Skażeniach i jego działania na tle charakterystyki zagrożeń skażeniami w obecnych uwarunkowaniach systemowych w Polsce.
Wprowadzenie: W najnowszej historii doświadczyliśmy wielu katastrof, których efektem były skażenia. Tragicznie w nasze dzieje wpisują się awarie przemysłowe (Bhopal, Czarnobyl) skutkujące tysiącami ofiar śmiertelnych. Organizacje, których sposobem działania jest sianie terroru, za cel przyjmują sobie zastraszenie całych społeczeństw przy użyciu wszelkich dostępnych środków w tym tych, które uznawane są za broń masowego rażenia. W artykule scharakteryzowano krajowe rozwiązania przyjęte do przeciwdziałania tym zagrożeniom, w szczególności Krajowy System Wykrywania Skażeń i Alarmowania (KSWSiA). Zaprezentowano skład KSWSiA oraz jego zadania, przyjmując za główny punkt odniesienia obowiązujące uregulowania prawne. Niezwykle istotne dla funkcjonowania Krajowego Systemu jest funkcjonalne połączenie w jeden organizm wielu działających dotychczas w sposób nieskoordynowany w ramach zarządzenia kryzysowego struktur oraz służb ratowniczych zarówno cywilnych, jak i wojskowych, których działania koordynuje Centrum Dyspozycyjne. Takie rozwiązanie ma zoptymalizować ich działania i zapewnić efekt synergii. W artykule omówiono też sposób doskonalenia Krajowego Systemu poprzez prowadzenie ćwiczeń i treningów, a także wskazano niezbędne perspektywy rozwoju.
Wnioski: KSWSiA jest systemem żywym, zmieniającym się w zależności od wyzwań, potrzeb i zadań, które są przed nim stawiane. Przedstawione w artykule rozwiązania z zakresu jego funkcjonowania powinny być poddawane nieustannej obserwacji, a ewentualna potrzeba zmian powinna je generować. Z pewnością rozwiązania te również warto propagować, zwracać na nie uwagę w procesie szkolenia kadr na potrzeby służb ratowniczych i centrów zarządzania kryzysowego oraz próbować wdrażać w instytucjach zajmujących się podobną problematyką, a niefunkcjonujących w ramach krajowego systemu np. w samorządach. Warto podjąć wysiłek zbudowania systemu pomiarowego przeznaczonego do detekcji skażeń oraz wdrożenia na różnych szczeblach w instytucjach i służbach zajmujących się problematyką reagowania kryzysowego systemu informatycznego PROMIEŃ.
Słowa kluczowe: terroryzm, skażenia, substancje niebezpieczne, KSWSiA, powodzie, BMR
Typ artykułu: artykuł przeglądowy