Abstrakt
Cel: Celem artykułu jest analiza statystyczna wypadków statków morskich, na których wystąpiły pożary. Znajomość przyczyn ich powstawania pozwoli je w przyszłości eliminować bądź minimalizować przez formułowanie odpowiednich przepisów, regulujących transport morski tak, aby podnieść poziom jego bezpieczeństwa.
Wprowadzenie: Międzynarodowa Organizacja Morska, jako możliwe przyczyny wypadków morskich, które występują na statkach, wymienia: kolizję, wejście na mieliznę, kontakt/otarcie, pożar lub wybuch, uszkodzenie kadłuba lub drzwi wodoszczelnych, uszkodzenie urządzeń mechanicznych statku, uszkodzenie statku lub jego wyposażenia, niebezpieczne przechylenie lub wywrócenie statku, zgubienie pozycji oraz wypadek ze sprzętem ratowniczym. Wśród przytoczonych przyczyn wypadków na morzu, obok wejścia na mieliznę i zderzeń, pożary są tymi najczęstszymi. Przyczyną co czwartego wypadku na morzu jest wejście na mieliznę, a blisko co trzeci jest wywołany zderzeniem z inną jednostką pływającą lub trwałym elementem infrastruktury, natomiast w co siódmym wypadku dochodzi do pożaru. W artykule poddano szczegółowej statystycznej analizie pożary, jako przyczyny wypadków na morzu.
Metodologia: W celu przeprowadzenia analizy zaczerpnięto dane z raportów z ponad 400 wypadków morskich, do których doszło w latach 2004–2007, ogólnodostępnych w serwisie Międzynarodowej Organizacji Morskiej (Global Integrated Shipping Information System; http://gisis.imo.org/). Szczególną uwagę poświęcono ustaleniu, jak pożary na statkach mogą spowodować inne zdarzenia, które ostatecznie doprowadzają do wypadku na morzu, a także jak inne przyczyny mogą doprowadzić do pożaru statku. W przeprowadzonych badaniach analizie poddano także typ i wiek statków oraz rodzaj akwenów, na których wystąpiły pożary na statkach.
Wnioski: W wyniku przeprowadzonej analizy ustalono, że pożary na statkach częściej są pierwotnymi przyczynami wypadków morskich niż wtórnymi. Szczegółowa analiza pozwoliła także ustalić, że najczęściej do pożarów dochodziło na statkach pasażersko-towarowych, które przebywały na tak zwanym otwartym morzu. Były to statki, które w chwili wypadku miały 2528 lat. Skutkiem co 7 pożaru były ofiary śmiertelne, natomiast co 20 prowadził do skażenia ekosystemu morskiego w wyniku wycieku paliwa, bądź utraty przewożonego ładunku. Ponadto stwierdzono, że najczęstszą konsekwencją pożarów było uszkodzenie statku, które nie pozwalało na kontynuację rejsu.
Słowa kluczowe: transport morski, wypadki na morzu, przyczyny i skutki wypadków
Typ artykułu: artykuł przeglądowy