Abstrakt
Cel: Przedstawienie kapnometrii jako narzędzia pomocnego w prowadzeniu działań resuscytacyjnych. Wyjaśnienie podstaw działania urządzenia. Prezentacja dostępnych na rynku urządzeń oraz prawidłowej techniki wykonania badania i interpretacji uzyskanego wyniku.
Wprowadzenie: Prowadzenie resuscytacji krążeniowo-oddechowej u poszkodowanych z nagłym zatrzymaniem krążenia należy do podstawowych obowiązków strażaków-ratowników. Najważniejszymi elementami prawidłowo prowadzonej RKO są uciśnięcia klatki piersiowej oraz defibrylacja. Wysoka jakość szybko podjętych uciśnięć klatki piersiowej jest podkreślana w obowiązujących wytycznych Europejskiej Rady Resuscytacji z 2015 roku. Działania powinny być na bieżąco oceniane przez ratowników zarówno za pomocą zmysłu wzroku, jak i dodatkowych narzędzi. Badanie zawartości dwutlenku węgla w wydychanym powietrzu (kapnometria) jest metodą, która polega na kolorymetrycznej lub spektrofotometrycznej analizie składu gazu, który wydostaje się z płuc poszkodowanego podczas wydechu. Zabieg ten rutynowo stosują zespoły ratownictwa medycznego w trakcie wykonywania medycznych czynności ratunkowych, między innymi do oceny jakości prowadzonych uciśnięć klatki piersiowej oraz prawidłowego zabezpieczenia drożności dróg oddechowych. Wykazano zależność między zawartością dwutlenku węgla w wydychanym powietrzu a wartością rzutu serca, który jest generowany przez kompresję klatki piersiowej, przy stałej wentylacji minutowej. Niektóre urządzenia wskazują liczbę wykonywanych przez ratownika oddechów na minutę. Funkcja ta pozwala uniknąć nadmiernej wentylacji, która jest częstym zjawiskiem niepożądanym. Proste w użyciu, jednorazowe detektory wydychanego dwutlenku węgla od dwóch lat wchodzą w skład minimalnego wyposażenia zestawu ratowniczego R1, którym dysponują jednostki Krajowego Systemu Ratowniczo-Gaśniczego.
Wnioski: Należy dążyć do rutynowego i świadomego stosowania detektorów wydychanego dwutlenku węgla podczas prowadzenia resuscytacji krążeniowo-oddechowej przez strażaków-ratowników.
Znaczenie dla praktyki: Ratownicy prowadzący resuscytację krążeniowo-oddechową z wykorzystaniem kapnometru mogą skutecznie oceniać jakość wykonywanych uciśnięć klatki piersiowej. Dzięki kapnometrom mogą na bieżąco korygować ewentualne błędy, związane z niewystarczającym wyrzutem krwi z serca. Podniesienie jakości działań prowadzonych przez strażaków u osoby z nagłym zatrzymaniem krążenia może wpłynąć korzystnie na dalsze działania prowadzone przez jednostki ochrony zdrowia, a w efekcie zwiększyć szanse przeżycia osób ratowanych.
Słowa kluczowe: resuscytacja, jakość, kapnometr, dwutlenek węgla, detekor
Typ artykułu: artykuł przeglądowy