Abstrakt
Cel: Celem pracy była analiza aktualnie prowadzonych projektów badawczych o wymiarze europejskim, realizowanych w obszarze ochrony ludności. Analiza obejmowała w szczególności cele oraz wyniki projektów. Ważnym jej aspektem była również sfera popularyzacji wyników badań naukowych oraz ich wykorzystywania w procesie edukacji społeczeństwa.
Wprowadzenie: W artykule przedstawiono zarówno analizę, jak i diagnozę wybranych projektów badań naukowych realizowanych w ochronie ludności, z uwzględnieniem ich aspektów utylitarnych, poznawczych i organizacyjnych. Przedmiotem refleksji był również ich zakres, cele, wyniki oraz zastosowane metody badawcze. Spośród wielu projektów, wybrano te, które zarówno charakteryzowały się cechami utylitarnymi, jak i odnosiły się do systemowych podstaw bezpieczeństwa cywilnego. Szczególną uwagę poświęcono obecności w badaniach aspektów społecznych, kulturowych i politycznych odnoszących się do organizacji oraz sposobów prowadzenia działań ratowniczych i humanitarnych.
Metodologia: W pracy wykorzystano zarówno wnioskowanie indukcyjne, które pozwoliło na sformułowanie wniosków na podstawie ograniczonego zbioru projektów badawczych, jak i zastosowano dedukcję opartą na wiedzy teoretycznej i praktycznej.
Wnioski: Różnorodność projektów oraz odmienne perspektywy badawcze (zagrożenia, wymiar społeczny) potwierdziły interdyscyplinarny charakter ochrony ludności. Badania uwzględniały potrzeby odbiorców, charakterystykę zagrożeń, oczekiwania społeczne oraz uwarunkowania organizacyjne i polityczne. Analiza projektów badawczych skłoniła autora do wyodrębnienia trzech rodzajów badań. Pierwszym z nich była koncentracja celów i wyników badań na możliwości ich praktycznego zastosowania podczas działań ratowniczych i humanitarnych. Drugi rodzaj badań dotyczył rozwiązań systemowych i odnosił się do sfery organizacji różnych instytucji realizujących zadania z zakresu ochrony ludności. Ostatni zorientowany był na społeczny wymiar zagrożeń, a jego cechą szczególną była rola organizacji pozarządowych w procesie ochrony życia, mienia i środowiska będącego podstawą egzystencji człowieka. Natomiast diagnoza stanu badań pozwoliła na wskazanie obszarów, które powinny być przedmiotem kolejnych eksploracji. W tym kontekście należy wymienić między innymi społeczny wymiar bezpieczeństwa cywilnego, badanie adekwatności rozwiązań formalnoprawnych oraz diagnozę rozwiązań systemowych (organizacyjnych) w ochronie ludności.
Słowa kluczowe: projekt badawczy, ochrona ludności
Typ artykułu: artykuł przeglądowy