Abstrakt
Cel: Bezpieczeństwo i ochrona zdrowia na budowie (BIOZ) zależą od wielu czynników. Są one zróżnicowane i często trudne do ustalenia, gdyż różnią się w zależności od zastosowanych technologii, a także organizacji i metod prowadzenia prac budowlanych. Celem artykułu jest przybliżenie czytelnikom zasad stosowania analizy wielokryterialnej w budownictwie na przykładzie metody DEMATEL przeznaczonej do diagnozy stanu bezpieczeństwa pracy i ochrony zdrowia.
Projekt i metody: Artykuł został opracowany w oparciu o literaturę naukową oraz posiadaną wiedzę i wyniki badań własnych autora. Do określenia bezpośrednich zależności pomiędzy czynnikami mającymi wpływ na bezpieczeństwo i ochronę zdrowia w ujęciu przyczynowo-skutkowym wykorzystano wyniki badań ankietowych przeprowadzonych wśród kierownictwa budów w ramach projektu badawczego Narodowego Centrum Nauki nr N N115 347038 (2010–2013) pt. „Identyfikacja stanu bezpieczeństwa i ochrony zdrowia w polskich przedsiębiorstwach budowlanych po wejściu do UE i zaprojektowanie modelu zarządzania bioz spełniającego europejskie kryteria jakościowe, ochrony środowiska, ergonomii i ochrony pracy”. Na ich podstawie zastosowano metodę DEMATEL.
Wyniki: Istnieje wiele sposobów identyfikacji czynników wpływających na poziom bezpieczeństwa i ochrony zdrowia. W artykule zaproponowano wykorzystanie metody DEMATEL, która znalazła zastosowanie w rozwiązywaniu złożonych zagadnień, w tym także w budownictwie. Wykorzystanie metody DEMATEL do identyfikacji czynników mających wpływ na poziom bezpieczeństwa i ochrony zdrowia na budowie na szczeblu kierownictwa budowy i ustalenie zależności przyczynowo-skutkowych pozwoliły na utworzenie mapy znaczenia (relacji), na podstawie której można było stwierdzić, które z analizowanych czynników były dominujące i wymagały szczególnej uwagi w dalszym postępowaniu.
Wnioski: Podczas realizacji procesu budowlanego występują różnorodne czynniki mogące stanowić zagrożenie dla zdrowia, a nawet życia pracowników budowy. W związku z tym czynniki te należy identyfikować, na przykład za pomocą badań ankietowych lub poprzez wykorzystanie wiedzy pozyskanej od ekspertów. W dalszej kolejności należy stosować metody badań operacyjnych, które dzięki użytym modelom matematycznym oraz ustalonym kryteriom, pozwalają oceniać możliwe decyzje oraz poszukiwać decyzji optymalnej.
Słowa kluczowe: budownictwo, bezpieczeństwo i ochrona zdrowia, analiza wielokryterialna
Typ artykułu: oryginalny artykuł naukowy