Abstrakt
Cel: Celem pracy jest przedstawienie budowy i zasady działania generatorów skondensowanego aerozolu, a także przegląd ich wybranych cech, potwierdzanych w procesie oceny i weryfikacji stałości właściwości użytkowych. W artykule opisano wybrane badania laboratoryjne, w tym właściwe dla pożarów grupy A, B oraz C.
Wprowadzenie: Stałe urządzenia gaśnicze, obok systemów detekcji (system sygnalizacji pożarowej) i alarmowania (dźwiękowe systemy ostrzegawcze), stanowią jeden z filarów bezpieczeństwa wznoszonych współcześnie, coraz bardziej skomplikowanych obiektów budowlanych. W odróżnieniu jednak od wymienionych systemów detekcji i alarmowania instalacje gaśnicze oparte na generatorach skondensowanego aerozolu skupiają się na zapewnieniu odpowiedniego poziomu zabezpieczenia mienia, gdyż dedykowane są przestrzeniom, w których w normalnych warunkach użytkowania nie przebywają ludzie. Z tego powodu nacisk kładzie się na niezawodność generatorów, których jedynym zadaniem jest odpowiednie zadziałanie w określonym czasie i wypełnienie chronionej strefy aerozolem.
Metodologia: W ramach pracy nad artykułem wykorzystano badania teoretyczne, takie jak: analiza literatury i dokumentów prawnych, synteza, uogólnianie, wnioskowanie, porównanie oraz analogia. Dokonano przeglądu wybranych cech potwierdzanych w procesie oceny i weryfikacji stałości właściwości użytkowych analizowanych wyrobów. Przedstawiono procesy badawcze odnoszące się do wybranych parametrów generatorów oraz będące nieodłącznym elementem oceny zgodności wyrobów budowlanych.
Wnioski: Należy zaznaczyć, że niezależnie od ich głównego przeznaczenia generatory skondensowanego aerozolu, będące kluczowym podzespołem aerozolowych zestawów gaśniczych, mogą mieć zasadnicze znaczenie nie tylko w odniesieniu do bezpieczeństwa samych obiektów budowlanych, ale również ich użytkowników, wpływając na zatrzymanie pożaru w strefie gaszenia, w której je zainstalowano. Nie mniej istotna jest świadomość właścicieli i zarządców obiektów budowlanych wyposażonych w generatory skondensowanego aerozolu. Ich szczególna uwaga powinna być skierowana na specyfikę działania samego generatora oraz znajomość zasad jego działania. Na dalszych etapach prac kluczowe będzie określenie podstaw związanych z połączeniem generatorów z instalacją tworzącą stałe urządzenie gaśnicze, określenie i opisanie zagadnień związanych z projektowaniem, instalowaniem i konserwacją oraz określenie zagrożeń związanych z potencjalnym narażeniem użytkowników obiektów budowanych na aerozol gaśniczy.
Słowa kluczowe: gaszenie pożarów, generatory skondensowanego aerozolu, aerozolowe zestawy gaśnicze, środki gaśnicze
Typ artykułu: artykuł przeglądowy
Bibliografia:
- The Montreal Protocol on Substances That Deplete the Ozone Layer, U.S. Department of State, Office of Environmental Quality, https://www.state.gov/key-topics-office-of-environmental-quality-and-transboundary-issues/the-montreal-protocol-on-substances-that-deplete-the-ozone-layer/ [dostęp: 20.10.2023].
- Curtin R., Williams S., Analysis of Gaseous Fire Suppression Systems in Australia, Fire Protection Association Australia, Version 5.0, 6.03.2018.
- Maintenance of condensed aerosol fire extinguishing systems/ equipment controlled by electronic detection systems, Euralarm Guidance, V1.0-EN, April 2023.
- Polska Norma PN-EN 2:1998+A1:2006, Podział pożarów.
- NFPA 2010:2020 Standard for Fixed Aerosol Fire-Extinguishing Systems.
- NFPA 10:2022 Standard for Portable Fire Extinguishers.
- The Fire Safety Advice Centre, https://www.firesafe.org.uk/information-about-the-fire-triangletetrahedron-and-combustion/ [dostęp: 20.10.2023].
- Standard CNBOP-PIB-BU01P:2017 Proszki gaśnicze, wyd. 1., CNBOP-PIB, Józefów 2017.
- Podstawowe pojęcia dot. pożarów, Uniwersytet w Saragossie, https://uprl.unizar.es/seguridad-laboral/nociones-basicas--sobre-incendios [dostęp: 20.10.2023].
- EN ISO 13943:2023 Fire Safety – Vocabulary.
- Rohilla M., Saxena A., Tyagi Y.K., Singh I., Condensed Aerosol Based Fire Extinguishing System Covering Versatile Applications – A Review, “Fire Technology”, 2022, 58, 1, https://doi.org/10.1007/s10694-021-01148-4.
- McNaught A.D., Wilkinson A., Compendium of Chemical Terminology (Gold Book), Chalk S.J. (akt.), International Union of Pure and Applied Chemistry, wyd. 2, Oxford: Blackwell Scientific Publications, 1997, https://doi.org/10.1351/goldbook.A00176.
- Sobczyk L., Kisza A., Chemia fizyczna dla przyrodników, PWN, 1981.
- Goode T., Machinery Space Fire Fighting – Modern Alternatives, w: Proceedings of the International Naval Engineering Conference & Exhibition (INEC), 14th International Naval Engineering Conference & Exhibition (INEC), Glasgow, 3.10.2018, https://doi.org/10.24868/issn.2515-818X.2018.025.
- Biel M.M., Nowoczesne środki gaśnicze i ich skuteczność działania, Rozprawa doktorska, AGH, Kraków 2022.
- Wilczkowski S., Działania inhibicyjne wybranych związków chemicznych stosowanych w środkach gaśniczych, „Bezpieczeństwo i Technika Pożarnicza” 2010, 3.
- Condensed Aerosol Fire Extinguishing Systems, Allianz Risk Consulting, Tech Talk, Volume 15, Wyd. Allianz Global Corporate & Specialty SE, Reference TT 15/22/12, August 2018.
- Izak P., Kidoń A., Mastalarska-Popławska J., Mechanizm działania aerozolu gaśniczego, BiTP Vol. 46 Issue 2, 2017, pp. 56–71, https://doi.org./10.12845/bitp.46.2.2017.4.
- Polska Norma PN-EN 15276-1:2019-07 Stałe urządzenia gaśnicze – Aerozolowe zestawy gaśnicze – Część 1: Wymagania i metody badań elementów składowych.
- Konowalski K., Pomiary twardości metali, Katedra Mechaniki i Podstaw Konstrukcji Maszyn, Laboratorium Wytrzymałości Materiałów, Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie, Szczecin 2005.