Abstrakt
Cel: Celem artykułu jest przedstawienie i scharakteryzowanie podmiotów, które – będąc w posiadaniu wiadomości specjalnych – stanowią element systemu bezpieczeństwa.
Wprowadzenie: Prewencja oraz ustalanie przyczyn pożarów to istotne zagadnienia dla bezpieczeństwa wewnętrznego. Aby organy państwa mogły sprawnie realizować swoje kompetencje w tym zakresie, potrzebują wsparcia w zakresie wiedzy specjalistycznej. W polskim systemie prawnym występuje grupa podmiotów, które posiadają wiadomości specjalne, użyteczne w postępowaniach prowadzonych przez organy administracji, organy ścigania czy sądy. Są nimi najczęściej biegli sądowi. W kręgu problematyki pożarnictwa pojawić się mogą jeszcze rzeczoznawcy do spraw zabezpieczeń przeciwpożarowych. Nie ma jednej kompleksowej regulacji prawnej dotyczącej takich podmiotów. O tym, jakie kompetencje wiążą się z nabyciem roli biegłego czy rzeczoznawcy do spraw zabezpieczeń przeciwpożarowych, decydują regulacje zawarte w wielu różnych ustawach. Dopiero ich kompleksowe zbadanie może dać odpowiedź na pytanie, jaką rolę w systemie bezpieczeństwa odgrywają podmioty będące w posiadaniu wiadomości specjalnych.
Metodologia: Badania przeprowadzono poprzez analizę obowiązującego stanu prawnego oraz porównanie rozwiązań zawartych w poszczególnych ustawach z ich interpretacją w orzecznictwie sądowym i piśmiennictwie.
Wnioski: Dostrzeżono prawny obowiązek korzystania przez organy państwa z wiadomości specjalnych, którymi dysponują grupy podmiotów funkcjonujących w obszarze bezpieczeństwa pożarowego (takich jak biegli sądowi z zakresu pożarnictwa czy rzeczoznawcy do spraw zabezpieczeń przeciwpożarowych). Podmioty te muszą spełniać określone kryteria, które pozwalają im na wykonywanie swoich funkcji. Podstawowym kryterium jest posiadanie wysokich kwalifikacji (wiedzy i doświadczenia) pozwalających na wydanie opinii. Pomoc biegłych jest pożądana także w postępowaniach prowadzonych przez ubezpieczycieli, głównie w zakresie ustalenia odpowiedzialności TU w związku z zaistniałą szkodą pożarową. Odpowiedzialność ta może być ograniczona lub – w skrajnych przypadkach nieprzestrzegania przez ubezpieczonego obowiązujących przypisów dotyczących bezpieczeństwa pożarowego lub innych wskazań wynikających np. z zawartej umowy ubezpieczenia – TU może być z niej nawet zwolnione.
Słowa kluczowe: biegli, bezpieczeństwo, pożary, zagrożenie
Typ artykułu: artykuł przeglądowy