Abstrakt
Cel: Zaprezentowanie wstępnych rozważań nad etosem zawodu strażaka.
Wprowadzenie: Obok właściwych procedur i standardów, zasadniczym elementem dobrego funkcjonowania wszelkich instytucji pozostają kompetencje tworzących je osób. W kontekście profesji strażaka, będącej ważną misją społeczną, szczególnej wagi nabierają kompetencje aksjologiczne, warunkujące właściwie efektywność wszelkich innych. Za ich źródło i punkt odniesienia uznać trzeba kształtowanie etosu służby, określającego jej model i aspiracje. Wśród najważniejszych czynników budujących potencjał zawodu strażaka należy dostrzec też istotne miejsce dla waloryzacji etosu tej służby. Korelacja pracy zawodowej z życiem w zgodzie z zasadami moralnymi jednostek i grup zawodowych odnajduje swój wyznacznik w terminie „etos”. Pojęcie to nabrało szczególnego znaczenia w czasach rozwoju rycerstwa. Stało się poniekąd synonimem zbioru moralnych idei, postaw i zachowań. Podkreśla ono bezwzględną wierność podjętym zobowiązaniom. Etos jest czymś więcej niż przyjęciem określonej, co więcej moralnie wysoko ocenianej postawy. Zbliża się on do czegoś, co można określić typową obyczajowością jednostki, a jeszcze bardziej do normy społecznej stanowiącej wskaźnik przeciętnego postępowania moralnego członków grupy w określonych warunkach dziejowych. Poziom etosu strażaka odzwierciedla więc ostatecznie poziom przeciętnego moralnego postępowania poszczególnych adeptów tej służby. Etos zawodowy nie powstaje nigdy na przestrzeni krótkiego okresu. Nierzadko tworzą go powoli, z określonym wysiłkiem, całe pokolenia. Można w tym miejscu mówić o niezwykle silnej relacji zwrotnej. Nie tylko etos konstytuowany jest przez członków danej grupy zawodowej. Także sami członkowie tej grupy grupa poprzez swoją pracę czy styl życia, są przez niego kształtowani na dojrzałe moralnie osoby. Dopiero dzięki rzeczywistemu zaangażowaniu się w realizację etosu buduje się wzorcowy styl życia, niezmiennie w przypadku zawodu strażaka, oparty na: sile ducha, męstwie, poświęceniu oraz zawodowej kompetencji.
Wnioski: Efektywne realizowanie zawodu strażaka musi mieć swoją podbudowę aksjologiczną. Kształtowanie etosu rycerzy św. Floriana uznać należy więc za ważny element teorii i pragmatyki tego zawodu.
Słowa kluczowe: etos, strażak, moralność, ideał, wartości, służba