Abstrakt
Cel: Zasadniczym celem artykułu była ewaluacja obecnie obowiązujących regulacji prawnych w zakresie dojazdów pożarowych i punktów czerpania wody w lasach przeprowadzona przez pracowników miejskich i powiatowych komend Państwowej Straży Pożarnej. Celem dodatkowym było zweryfikowanie zależności pomiędzy cechami obszarów leśnych a formułowanymi przez respondentów odpowiedziami na postawione w kwestionariuszu ankiety pytania.
Wprowadzenie: Od wprowadzenia obowiązku wyznaczania dojazdów pożarowych na terenach leśnych mija 20 lat. Dojazdy pożarowe stanowią niezmiernie ważny element infrastruktury przeciwpożarowej kompleksów leśnych, dając podstawę planowania i organizowania akcji ratowniczo-gaśniczych w lasach. Dojazdy pożarowe pełnią również funkcję szkieletu sieci komunikacyjnej niezbędnego do realizacji wszystkich zadań gospodarczych w danym kompleksie leśnym. Wymagania odnośnie parametrów dojazdów pożarowych znajdują się w aktach prawa powszechnego jak również, w przypadku Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe, w regulacjach branżowych. Dwadzieścia lat, jakie upłynęło od sformułowania pierwszego zbioru wymagań stawianych elementom zabezpieczenia przeciwpożarowego lasów niezależnie od formy ich własności,wydaje się być dobrą okazją do podjęcia próby oceny ich aktualności.
Projekt i metody: Analizie poddano dane zebrane podczas ankietowania pracowników miejskich i powiatowych komend Państwowej Straży Pożarnej z terenu całego kraju. Kwestionariusz ankiety składał się z 10 głównych pytań – w większości o charakterze zamkniętym z możliwością dodawania własnych komentarzy. Informacje pozyskane z ankiet posłużyły za podstawę utworzenia bazy danych, w której odpowiedzi z poszczególnych komend pogrupowano wg województw z uwzględnieniem pięciu kryteriów: ukształtowania terenu, położenia w osi wschód-zachód, lesistości, średniej liczby pożarów w pentadzie lat 2013–2017 oraz udziału lasów prywatnych. Istotność korelacji pomiędzy zmiennymi badano za pomocą testu niezależności chi-kwadrat, a współzależności sprawdzono z użyciem współczynnika korelacji rang Spearmana.
Wyniki: W ocenie respondentów obecnie obowiązujące przepisy z obszaru zasad zabezpieczenia przeciwpożarowego lasów w większości są wystarczające do prowadzenia działań profilaktycznych, pełnienia czynnej ochrony oraz przeprowadzania akcji ratunkowych. Wyniki badań wskazują, że oczekiwania zmian w regulacjach dotyczą przede wszystkim nośności nawierzchni dojazdów pożarowych i metod organizowania punktów czerpania wody. Ponadto uwypuklono problem odległości między dojazdami pożarowymi. W pozostałych, będących przedmiotem badań kwestiach, ankietowani nie są już tak zgodni, przy czym większość potwierdza słuszność obowiązujących przepisów i konieczność bezwzględnego egzekwowania ich przestrzegania.
Wnioski: Obecnie obowiązujące wymagania zawarte w przepisach prawa powszechnego i wytycznych branżowych, dotyczące dojazdów pożarowych i punktów czerpania wody na terenach leśnych, w ocenie pracowników miejskich i powiatowych komend Państwowej Straży Pożarnej w dużej mierze są właściwe dla szybkiego, sprawnego i bezpiecznego prowadzenia akcji gaśniczych na terenach leśnych. Największe wątpliwości wśród respondentów, co do słuszności obowiązujących rozwiązań, wzbudza nośność nawierzchni dojazdów pożarowych oraz organizacja punktów czerpania wody. Na formułowane przez pracowników PSP oceny elementów zabezpieczenia przeciwpożarowego lasów w Polsce w ograniczonym zakresie wpływ mają takie cechy środowiska ich pracy jak położenie geograficzne, ukształtowanie terenu, lesistość i struktura własnościowa lasów.
Słowa kluczowe: zabezpieczenie przeciwpożarowe lasów, leśna infrastruktura drogowa, Państwowa Straż Pożarna
Typ artykułu: oryginalny artykuł naukowy