Abstrakt
Cel: Celem artykułu jest przedstawienie wyników eksperymentu przeprowadzonego w dniach 17 i 18 maja 2016 r. w ramach projektu „End-user driven DEmo for cbrNe” (EDEN) w Czarnobylskiej Strefie Wykluczenia, w Prypeci.
Wprowadzenie: Warunkiem skutecznych ćwiczeń ratowniczych jest dobrze przygotowany i niezawodny scenariusz, realizowany w warunkach bardzo zbliżonych do rzeczywistych. Przeprowadzone w ten sposób ćwiczenia mają jeszcze większą wartość, jeśli uwzględniają budowanie zdolności do reagowania na zagrożenia CBRNE. Umiejętności i doświadczenie służb ratowniczych w działaniach na obszarach skażonych mają istotne znaczenie z punktu widzenia zdolności ratowników do reagowania. Ponieważ jednak awarie CBRNE są zdarzeniami o niskim prawdopodobieństwie i dużym wpływie, zdarzają się bardzo rzadko. W związku z tym budowanie zdolności do reagowania na tego typu incydenty bez wątpienia wymaga ćwiczeń, przynajmniej w symulowanym środowisku. Symulowanie zagrożeń CBRNE, szczególnie tych biologicznych i radiologicznych, jest nie tylko bardzo trudne, drogie, czasochłonne i ściśle regulowane, ale w wielu przypadkach – np. zagrożeń nuklearnych – prawie niemożliwe. Poza symulowaniem skażeń istnieje jednak jeszcze jedno rozwiązanie. Jest nim prowadzenie ćwiczeń na skażonych obszarach, takich jak np. Czarnobylska Strefa Wykluczenia. Zorganizowanie tego rodzaju ćwiczeń wymaga głębokiego zrozumienia samego zagrożenia, stanowi ono bowiem realne ryzyko dla zdrowia uczestników szkolenia. Tego rodzaju ćwiczenia powinny być zaplanowane i szczegółowo przygotowane. Należy uwzględnić poziom ryzyka, aby można było je odpowiednio zminimalizować. Zwiększenie poziomu gotowości ratowników stanowi istotną korzyść operacyjną. Jakie są zatem zagrożenia zdrowotne dla ćwiczących ratowników, jeśli w ogóle one występują? Jakie są kluczowe aspekty organizacyjne, które należy wziąć pod uwagę podczas tego rodzaju ćwiczeń celem zminimalizowania ryzyka (w tym zdrowotnego)? Jakiego rodzaju korzyści o charakterze szkoleniowym i operacyjnym można zidentyfikować podczas takich ćwiczeń?
Metodologia: W artykule przeanalizowano ćwiczenia CBRNE przeprowadzone w Prypeci. Przedstawiono wnioski, które mogą być wykorzystywane przez przyszłych pomysłodawców i organizatorów tego rodzaju ćwiczeń.
Wnioski: Eksperyment wykazał, że opracowanie planu bezpieczeństwa dla takiego ćwiczenia i jego właściwe wdrożenie pozwalają na realizację przedsięwzięcia z zachowaniem poziomu bezpieczeństwa uregulowanego przepisami prawa. Ćwiczenie w strefach skażonych stanowi doskonałą okazję do doskonalenia indywidualnych umiejętności i zdolności radzenia sobie w zdarzeniach CBRNE, w tym w zakresie standardowych procedur operacyjnych. Należy podkreślić, że podczas dobrze zorganizowanych i kontrolowanych ćwiczeń ryzyko dla zdrowia i życia uczestników z powodu skażenia i narażenia na promieniowanie jest znikome.
Słowa kluczowe: promieniowanie jonizujące, skuteczna dawka, CBRNE, ćwiczenia z zakresu ochrony ludności
Typ artykułu: studium przypadku