Abstrakt
Cel: W artykule przedstawiono wyniki analizy literatury przedmiotu oraz przepisów prawa w zakresie ochrony infrastruktury krytycznej w Polsce w warunkach pandemii COVID-19. Za cel główny przyjęto zdefiniowanie uwarunkowań ochrony elementów skatalogowanych w jedenastu systemach infrastruktury krytycznej wobec ryzyka utraty kluczowego personelu oraz konieczności utrzymania ciągłości działania infrastruktury krytycznej.
Wprowadzenie: W pierwszej części artykułu przybliżono istotę oraz sposób identyfikacji infrastruktury krytycznej w Polsce. W dalszej części zidentyfikowano możliwe przyczyny powstania epidemii oraz określono jej wpływ na poszczególne elementy systemu infrastruktury krytycznej (IK) zwracając szczególną uwagę na fakt, że wraz z wystąpieniem epidemii możliwa jest chwilowa lub długotrwała utrata personelu istotnego dla zapewnienia ciągłości działania obiektów, instalacji i elementów wchodzących w skład systemów IK. Następnie zaprezentowano rozwiązania prawne na rzecz utrzymania ciągłości działania IK w warunkach COVID-19 zaimplementowane w 2020 roku, wskazując na narzędzia prawne mające na celu zapewnienie odporności infrastrukturze krytycznej poprzez zabezpieczenie kluczowego zasobu, jakim są pracownicy.
Metodologia: Przeprowadzono badania literatury przedmiotu oraz dokonano analizy jakościowej ogłoszonych w 2020 roku aktów prawnych w zakresie zwiększania odporności IK oraz przestudiowano rekomendacje, zalecenia i wytyczne wydane w marcu oraz wrześniu 2020 roku skierowane do operatorów IK. Do analizy przeprowadzonych badań wykorzystano publikacje zwarte, akty prawa polskiego, zalecenia i wytyczne ogłaszane na stronach instytucji rządowych, wywiady z niezależnymi ekspertami.
Wnioski: Początkowe wytyczne dotyczące szczególnych rozwiązań związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych nie zawierały zapisów wzmacniających możliwości ochronne elementów IK w Polsce. Pierwszy dokument w tym zakresie, wytyczne RCB z 16 marca 2020 r., nie zostały sformalizowanie w systemie prawa. Dopiero Tarcza 2.0 z dnia 31 marca 2021 r. wprowadziła w formule 15x ustawy w sprawie COVID-19 narzędzia dla określonych pracodawców uprawnionych do skorzystania z nowych, dotychczas niedostępnych możliwości zapewnienia ciągłości usług. Wspomniane uprawnienia umożliwiły zmianę systemu albo rozkładu pracy pracowników, wydawanie im polecenia pracy w ramach godzin nadliczbowych (tzw. nadgodziny), jak również odmowę udzielenia urlopu albo jego odwołania.
Słowa kluczowe: infrastruktura krytyczna, pandemia, COVID-19, prawo, kluczowy personel
Typ artykułu: studium przypadku