1. SFT
  2. Archiwum
  3. Vol. 59
  4. Obiekty tymczasowego zakwaterowania d...

Obiekty tymczasowego zakwaterowania dla ludności dotkniętej sytuacją kryzysową lub klęską humanitarną

Krzysztof Cygańczuk , Jacek Roguski , Jarosław Tępiński

Pobierz artykuł
Open Access
DOI: 10.12845/sft.59.1.2022.2, strony: 42 – 57

Abstrakt

Cel: W ramach niniejszego artykułu podjęto próbę przybliżenia kwestii związanych z planowaniem i budowaniem tymczasowego zakwaterowania dla osób dotkniętych skutkami działań wojennych i katastrof humanitarnych. Zniszczenia infrastruktury mieszkalnej często są bardzo duże, a jej rekonstrukcja trwa nawet kilka lat i w tym czasie konieczne jest zapewnienie uchodźcom i ofiarom katastrof minimalnych warunków życia do czasu, aż będą mieli możliwość wprowadzenia się do stałych obiektów mieszkalnych. W artykule opisano ponadto proces planowania, który powinien być realizowany przed katastrofami, a także rodzaje zakwaterowania tymczasowego oraz wykorzystanie zasobów lokalnych przy odbudowie po katastrofach.

Wprowadzenie: W ostatnich latach obserwujemy znaczny wzrost zjawiska występowania klęsk żywiołowych oraz lokalnych konfliktów zbrojnych. Infrastruktura w rejonach klęsk w większości przypadków zostaje poważnie uszkodzona lub ulega całkowitemu zniszczeniu. Domy i budynki mieszkalne są bardzo podatne na zniszczenia i stanowią najbardziej widoczny skutek po katastrofach. Jednocześnie dla ludzi, których te katastrofy dotknęły, są to przeżycia bardzo traumatyczne. W artykule opisano kluczową rolę tymczasowych budynków mieszkalnych w czasie trwania odbudowy po katastrofach humanitarnych oraz zidentyfikowano wspólne problemy i zasugerowano pewne wskazówki, jak je pokonać i przezwyciężyć.

Metodologia: W pracy wykorzystano głównie teoretyczne metody badawcze, w tym analizę literatury oraz opinie ekspertów międzynarodowych, którzy prowadzili badania wielu katastrof humanitarnych i działań wojennych. Przeprowadzona analiza pozwoliła na ustalenie i zaprezentowanie kierunków metodologii budowy oraz optymalnych rozwiązań w projekcie zakwaterowania uchodźców. Omówiono elementy, które można zaklasyfikować jako wspólne wzorce tymczasowych obiektów mieszkalnych oraz recenzje rozwiązań zarówno tych, które zastosowano z powodzeniem, jak i takich, których użycie okazało się porażką.

Wnioski: W artykule omówiono ważne czynniki związane z przygotowaniem się na wypadek katastrof humanitarnych i zarządzaniem nimi. W celu oceny gotowości planowania i zarządzania katastrofami, artykuł odpowiada na następujące pytania: czym jest dobre planowanie i zarządzanie oraz jaką rolę spełnia tymczasowe budownictwo mieszkalne? Odpowiedź została udzielona na podstawie wyników badań empirycznych i behawioralnych prowadzonych przez międzynarodowych ekspertów oraz UNDRO – Organizację Narodów Zjednoczonych ds. Pomocy w Klęskach Żywiołowych (ang. United Nations Disaster Relief Organization, UNDRO) i Wysokiego Komisarza Narodów Zjednoczonych ds. Uchodźców (ang. United Nations High Commissioner for Refugees, UNHCR).

Słowa kluczowe: UNDRO, UNHCR, katastrofy humanitarne, zakwaterowanie tymczasowe

Typ artykułu: artykuł przeglądowy

Bibliografia:

  1. Ustawa z dnia 26 kwietnia 2007 roku o zarządzaniu kryzysowym (Dz. U. z 2007 r. Nr 89, poz. 590 z późn. zm.).
  2. Stawnicka J., Wiśniewski B., Socha R. (red.), Zasadnicze problemy zarządzania kryzysowego w organizacjach zhierarchizowanych, Katowice 2011.
  3. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 kwietnia 2010 r. w sprawie Raportu o zagrożeniach bezpieczeństwa narodowego (Dz. U. z 2010 r. Nr 83, poz. 540).
  4. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 kwietnia 2010 r. w sprawie Narodowego Programu Ochrony Infrastruktury Krytycznej (Dz. U. z 2010 r. Nr 83, poz. 541).
  5. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 kwietnia 2010 r. w sprawie planów ochrony infrastruktury krytycznej (Dz.U. z 2010 r. Nr 83, poz. 542).
  6. Lidwa W., Krzeszowski W., Więcek W., Kamiński P., Ochrona Infrastruktury krytycznej, Akademia Obrony Narodowej, Warszawa 2012.
  7. Stec K., Wybrane prawne narzędzia ochrony infrastruktury krytycznej w Polsce, „Bezpieczeństwo Narodowe” 2011, nr 3, 181–197.
  8. Obwieszczenie Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 7 sierpnia 2013 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy o zarządzaniu kryzysowym (Dz. U. z 2013 r., poz. 1166).
  9. Dyrektywa Rady 2008/114/WE z dnia 8 grudnia 2008 r. w sprawie rozpoznawania i wyznaczania europejskiej infrastruktury krytycznej oraz oceny potrzeb w zakresie poprawy jej ochrony (Dz. U. L 345 z 23.12.2008 r.).
  10. Zarządzenie nr 67 Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 października 2014 r. w sprawie organizacji i trybu pracy Rządowego Zespołu Zarządzania Kryzysowego (M.P. z 2014 r., poz. 926).
  11. https://www.gov.pl/web/rcb/o-rcb2 [dostęp: 10.05.2021].
  12. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 21 września 2018 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie określenia organów administracji rządowej, które utworzą centra zarządzania kryzysowego, oraz sposobu ich funkcjonowania (Dz. U. z 2018 r., poz. 1974).
  13. Ustawa z dnia 23 sierpnia 2001 r. o organizowaniu zadań na rzecz obronności państwa realizowanych przez przedsiębiorców (Dz. U. z 2001 r. Nr 122, poz. 1320).
  14. Ustawa o ochronie osób i mienia (Dz. U. z 2005 r. Nr 145, poz. 121).
  15. Ustawa Prawo lotnicze (Dz. U. z 2006 r. Nr 100, poz. 696).
  16. Ustawa o transporcie kolejowym (Dz. U. z 2007 r. Nr 16, poz. 94).
  17. Ustawa Prawo telekomunikacyjne (Dz. U. z 2004 r. Nr 171, poz. 1800).
  18. Ustawa Prawo wodne (Dz. U. z 2005 r. Nr 239, poz. 2019).
  19. Ustawa o rezerwach strategicznych (Dz.U. 2010 r. Nr 229, poz. 1496).
  20. Ustawa z dnia 18 marca 2010 roku o szczególnych uprawnieniach ministra właściwego do spraw Skarbu Państwa oraz ich wykonywaniu w niektórych spółkach kapitałowych lub grupach kapitałowych prowadzących działalność w sektorach energii elektrycznej, ropy naftowej oraz paliw gazowych (Dz. U. z 2010 r. Nr 65, poz. 404).
  21. Ustawa z 3 czerwca 2005 r. o szczególnych uprawnieniach Skarbu Państwa oraz ich wykonywaniu w spółkach kapitałowych o istotnym znaczeniu dla porządku publicznego lub bezpieczeństwa publicznego (Dz. U. z 2005 r. Nr 132, poz. 1108).
  22. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 24 czerwca 2003 r. w sprawie obiektów szczególnie ważnych dla bezpieczeństwa i obronności państwa oraz ich szczególnej ochrony (Dz. U. z 2003 r. Nr 116, poz. 1090).
  23. Sadowski J., Ochrona infrastruktury krytycznej. Uregulowania prawne, „Autobusy: technika, eksploatacja, systemy transportowe” 2018, nr 6, 1242–1248.
  24. Sadowski J., Podstawy prawne ochrony infrastruktury krytycznej a zarządzanie kryzysowe, [w:] B. Kosowski (red), Elementy ochrony infrastruktury krytycznej w zarządzaniu kryzysowym, Katowice 2014.
  25. Narodowy Program Ochrony Infrastruktury Krytycznej – tekst jednolity, Rządowe Centrum Bezpieczeństwa 2020, https://www.gov.pl/web/rcb/narodowy-program-ochrony-infrastruktury-krytycznej [dostęp: 3.05.2021].
  26. Świątkowska J. (red.), Bezpieczeństwo infrastruktury krytycznej wymiar teleinformatyczny, Kraków 2014.
  27. Szewczyk T., Pyznar M., Ochrona infrastruktury krytycznej a zagrożenia asymetryczne, „Przegląd Bezpieczeństwa Wewnętrznego” 2010, nr 2, 55–56.
  28. Kopczewski M., Sienkiewicz D. (red.), Edukacja warunkiem bezpieczeństwa w XXI wieku – Sektory infrastruktury krytycznej i ich zagrożenia, Koszalin 2018.
  29. Ustawa z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. 2003 Nr 80, poz. 717).
  30. Ustawa z dnia 4 września 2008 r. o ochronie żeglugi i portów morskich (Dz. U. 2008 Nr 171, poz. 1055).