Abstrakt
Cel: W artykule przedstawiono wyniki badań czasów ewakuacji osób z budynku Wydziału Inżynierii Środowiska i Energetyki Politechniki Śląskiej z uwzględnieniem ewakuacji osoby o czasowym ograniczeniu zdolności samodzielnego poruszania się, ewakuowanej za pomocą krzesła ewakuacyjnego. Zbadano czasy przemieszczania się oraz czas potrzebny na przygotowanie krzesła ewakuacyjnego. Na podstawie badań wyznaczono średnie prędkości przemieszczania się badanych populacji.
Projekt i metody: Przeprowadzono dwanaście eksperymentów ewakuacyjnych na trzech różnych populacjach użytkowników budynku. Eksperymenty obejmowały analizę czasów przemieszczania się osób pełnosprawnych, osoby z czasową niepełnosprawnością poruszającej się samodzielnie o kulach oraz populacji, w której znajdowała się jedna osoba z czasowym ograniczeniem zdolności poruszania się, którą ewakuowano za pomocą krzesła ewakuacyjnego. Sześć eksperymentów dotyczyło ewakuacji z IV piętra budynku, z czego trzy przebiegały główną klatką schodową, a pozostałe trzy – boczną klatką schodową. Kolejne sześć eksperymentów prowadzono z II piętra, również z podziałem na dwie różne klatki schodowe. Każdy eksperyment kończył się w momencie dotarcia wszystkich osób na miejsce zbiórki zlokalizowanej w pobliżu budynku.
Wyniki: Najniższe wartości średniego całkowitego czasu przemieszczania się odnotowano dla populacji osób pełnosprawnych. Najkrótszy średni czas przemieszczania się wyniósł 83 sekundy i dotyczył ewakuacji populacji osób pełnosprawnych z II piętra, ewakuujących się boczną klatką schodową (K1). We wszystkich eksperymentach najwolniej poruszała się osoba o kulach, dla której czasy ewakuacji były najdłuższe. Maksymalny średni czas osoby poruszającej się o kulach wyniósł 342 sekundy dla ewakuacji z IV piętra główną klatką schodową. Ewakuacja za pomocą krzesła ewakuacyjnego usprawniła proces o 10,47% dla ewakuacji z II piętra klatką K1, a dla ewakuacji tą klatką z IV piętra – o 28,71%. Dla głównej klatki schodowej (K2) eksperymenty prowadzone z II piętra z użyciem krzesła ewakuacyjnego przebiegały w czasie o 40,02% krótszym niż samodzielna ewakuacja osoby o kulach oraz w czasie o 47,07% krótszym przy ewakuacji z IV piętra.
Wnioski: Interpretując otrzymane wyniki, można stwierdzić, że ewakuacja z użyciem krzesła ewakuacyjnego usprawniła proces ewakuacji w stosunku do eksperymentów, w których osoba o czasowej niezdolności poruszała się samodzielnie o kulach. Najszybciej ewakuują się oczywiście osoby pełnosprawne. Analiza czasu przemieszczania się umożliwiła wyznaczenie średniej prędkości poruszania się analizowanych populacji, która może posłużyć jako wartość modelowa do wykonania symulacji ewakuacji.
Słowa kluczowe: ewakuacja, czas ewakuacji, osoby z niepełnosprawnościami, krzesło ewakuacyjne
Typ artykułu: doniesienie wstępne
Bibliografia:
- Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz.U. 1994 Nr 89, poz. 414).
- Ustawa z dnia 24 sierpnia 1991 r. o ochronie przeciwpożarowej (Dz.U. 1991 Nr 81, poz. 351).
- Ustawa z dnia 19 lipca 2019 r. o zapewnianiu dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami (Dz.U. 2019 poz. 169).
- Rozporządzenie Ministra Rozwoju z dnia 11 września 2020 r. w sprawie szczegółowego zakresu i formy projektu budowlanego (Dz.U. 2020 poz. 1609).
- Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 17 września 2021 r. w sprawie uzgadniania projektu zagospodarowania działki lub terenu, projektu architektoniczno-budowlanego, projektu technicznego oraz projektu urządzenia przeciwpożarowego pod względem zgodności z wymaganiami ochrony przeciwpożarowej (Dz.U. 2021 poz. 1722).
- Boyce K.E., Shields T.J., Silcock G.W.H., Toward the characterization of building occupancies for fire safety engineering: capabilities of disabled people moving horizontally and on an incline, "Fire Technology" 1999, 35(1), 51–67, https://doi.org/10.1023/A:1015339216366.
- Christensen K.M., Collins S.D., Holt J.M, Phillips C.N., The relationship between the design of the built environment and the ability to egress of individuals with disabilities, "Review of Disability Studies: An International Journal", 2006, vol. 2 No.3. [8] Shi L., Xie Q., Cheng X., Chen L., Zhou Y., Zhang R., Developing a database for emergency evacuation model, "Building and Environment" 2009, 44, 8, 1724–1729, https://doi.org/10.1016/j.buildenv.2008.11.008.
- Jiang C.S., Zheng S.Z., Yuan F., Jia H.J., Zhan Z.N., Wang J.J., Experimental assessment on the moving capabilities of mobility-impaired disabled, "Safety Science" 2012, 50, issue 4, 974–985, https://doi.org/10.1016/j.ssci.2011.12.023.
- Kuligowski E., Peacock R., Wiess E., Hoskins B., Stair evacuation of older adults and people with mobility impairments, "Fire Safety Journal" 2013, 62, 230–237, https://doi.org/10.1016/j.firesaf.2013.09.027.
- Kuligowski E., Peacock R., Wiess E., Hoskins B., Stair evacuation of people with mobility impairments.: Stair evacuation of people with mobility impairments, "Fire Mater" 2015, 39, 4, 371–384, https://doi.org/10.1002/fam.2247.
- Hashemi M., Emergency evacuation of people with disabilities: A survey of drills, simulations, and accessibility, "Cogent Engineering" 2018, 5, 1, 1506304, https://doi.org/10.1080/23311916.2018.1506304.
- Hunt A., Galea E.R., Lawrence P.J., An analysis and numerical simulation of the performance of trained hospital staff using movement assist devices to evacuate people with reduced mobility. Movement assist devices to evacuate prm, "Fire Mater"2015, 39, 4, 407–429, https://doi.org/10.1002/fam.2215.
- Lavender S.A., Hedman G.E., Mehta J.P., Reichelt P.A., Conrad K.M., Park S., Evaluating the physical demands on firefighters using hand-carried stair descent devices to evacuate mobility-limited occupants from high-rise buildings, "Applied Ergonomics" 2014, 45, 3, 389–397, https://doi.org/10.1016/j.apergo.2013.05.005.
- CFPA-E Guideline No 19:2009 F, Fire safety engineering concerning evacuation from buildings. CFPA-Europe, 2009.
- PREN 81-76 Safety rules for the construction and installation of lifts – Particular applications for passengers and goods passenger lifts – Part 76: Evacuation of persons with disabilities using lifts.