Abstrakt

Cel: Celem artykułu jest przedstawienie wyników prowadzonych badań teoretycznych – oceny dokumentów normatywnych i prawnych w zakresie komunikacji głosowej w sytuacjach awaryjnych. Badania były ukierunkowane na dokonanie analizy i porównanie funkcjonowania systemów komunikacji awaryjnej (SKA) w wybranych krajach oraz możliwości ich szerszego wykorzystania w obiektach budowlanych w Polsce. Celem utylitarnym publikacji jest dyskusja, która powinna przyczynić się do wypracowania odpowiednich standardów w zakresie zapewnienia właściwego poziomu niezawodności takich instalacji i bezpieczeństwa osób z nich korzystających.

Wprowadzenie: Systemy komunikacji awaryjnej umożliwiają komunikację między lokalizacjami w budynku, które są kluczowe z punktu widzenia prowadzenia ewakuacji oraz działań ratowniczo-gaśniczych a centralnym miejscem w obiekcie budowlanym (np. w pomieszczeniu obsługi urządzeń przeciwpożarowych) zapewniającym kontrolę i wspomaganie tych procesów. Mogą być one wykorzystywane do komunikowania się z osobami o różnych rodzajach i stopniach niepełnosprawności znajdującymi się w strefach przetrwania, strażakami/ratownikami w przedsionkach przeciwpożarowych dźwigów dla ekip ratowniczych lub klatek schodowych oraz stewardami podczas imprez sportowych. Ich stosowanie w Polsce nie jest powszechne, jednak coraz częściej wymagane przez inwestorów.

Metodologia: Autorzy wykorzystali badania teoretyczne, takie jak: analiza literatury i dokumentów prawnych, synteza, uogólnianie, wnioskowanie, porównanie oraz analogia. Dokonano analizy dokumentów z Polski, Wielkiej Brytanii, Niemiec oraz Stanów Zjednoczonych. Przy doborze poszczególnych krajów kierowano się poziomem rozwoju tych systemów w danym państwie oraz dostępnością dokumentów źródłowych.

Wnioski: Instalacje SKA nie są jak dotąd rozpowszechnione w naszym kraju. Jednak należy spodziewać się coraz większego zapotrzebowania na tego typu instalacje, szczególnie biorąc pod uwagę zmiany w zakresie podejścia do zapewnienia bezpieczeństwa osobom z różnymi niepełnosprawnościami, jak również – może w nieco mniejszym zakresie – pojawiające się potrzeby wsparcia komunikacji ekip ratowniczych, zwłaszcza w budynkach o bardzo dużych wysokościach. Dotychczas systemy komunikacji awaryjnej były stosowane głównie na potrzeby użytkowe w normalnych warunkach funkcjonowania obiektu, w związku z powyższym brak jest krajowych przepisów czy standardów dotyczących wymagań dla takich instalacji mających funkcjonować w warunkach pożaru.

Słowa kluczowe: bezpieczeństwo ewakuacji, ewakuacja obiektów budowlanych, interkomy pożarowe, systemy komunikacji awaryjnej

Typ artykułu: artykuł przeglądowy

Bibliografia:

  1. BS 5839-9:2021 Code of practice for the design, installation, commissioning and maintenance of emergency voice communication systems.
  2. NFPA 72:2022 National Fire Alarm and Signaling Code.
  3. DIN VDE V 0827-2:2016-07 Emergency and danger systems. Part 2: Emergency and danger response systems – Additional requirements for Emergency- and Hazard-Intercom systems.
  4. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 7 czerwca 2010 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów (Dz.U. 2010 Nr 109 poz. 719 z późn. zm.).
  5. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 17 września 2021 r. w sprawie uzgadniania projektu zagospodarowania działki lub terenu, projektu architektoniczno- budowlanego, projektu technicznego oraz projektu urządzenia przeciwpożarowego pod względem zgodności z wymaganiami ochrony przeciwpożarowej (Dz.U. 2021 poz. 1722).
  6. Ustawa z dnia 19 lipca 2019 r. o zapewnianiu dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami (Dz.U. 2020 poz. 1062 z późn. zm.).
  7. Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz.U. 2022 poz. 1225).
  8. Rozporządzenie Ministra Infrastruktury i Budownictwa z dnia 17 listopada 2016 r. w sprawie sposobu deklarowania właściwości użytkowych wyrobów budowlanych oraz sposobu znakowania ich znakiem budowlanym (Dz.U. 2016 poz. 1966 z późn. zm.).
  9. PN-HD 60364-5-56:2019-1 Instalacje elektryczne niskiego napięcia – Część 5-56: Dobór i montaż wyposażenia elektrycznego - Instalacje bezpieczeństwa.
  10. PN-EN 54-2:2002+A1:2007 Systemy sygnalizacji pożarowej – Część 2: Centrale sygnalizacji pożarowej.
  11. PN-EN 54-4:2001+A1:2004+A2:2007 Systemy sygnalizacji pożarowej – Część 4: Zasilacze.
  12. PN-EN 54-16:2011 Systemy sygnalizacji pożarowej – Część 16: Centrale dźwiękowych systemów ostrzegawczych.
  13. PN-EN 54-3+A1:2019-06 Systemy sygnalizacji pożarowej – Część 3: Pożarowe urządzenia alarmowe - Sygnalizatory akustyczne.
  14. PN-EN 54-23:2010 Systemy sygnalizacji pożarowej – Część 23: Pożarowe urządzenia alarmowe - Sygnalizatory optyczne.
  15. NFPA 72:2022 National Fire Alarm and Signaling Code.
  16. UL 2525:2020 Standard for Two-Way Emergency Communications Systems for Rescue Assistance.
  17. NFPA 103:2022 Standard for Fixed Guideway Transit and Passenger Rail Systems.
  18. NFPA 101:2021 Life Safety Code.
  19. DIN VDE V 0827-1 (VDE V 0827-1):2016-07 Emergency und danger systems. Part 1: Emergency and danger response systems – Basic requirements, duties, responsibilities and activities.
  20. DIN VDE V 0827-2 (VDE V 0827-2):2016-05 Emergency and danger systems – Part 2: Emergency and danger response systems – Additional requirements for Emergency- and Danger-Intercom.
  21. DIN VDE 0833-4 (VDE 0833-4):2014-10 Alarm systems for fire, intrusion and hold-up – Part 4: Requirements for voice alarm systems in case of fire.
  22. PN-EN 50849:2017-04 Systemy elektroakustyczne dla sytuacji awaryjnych.
  23. PN-EN 50102:2001 Stopnie ochrony przed zewnętrznymi uderzeniami mechanicznymi zapewnianej przez obudowy urządzeń elektrycznych (Kod IK).
  24. Rekomendacja P.800 (08/96) Methods for objective and subjective assessment of quality.
  25. DIN 33404-3:2016-04 Gefahrensignale - Akustische Gefahrensignale – Teil 3: Einheitliches Notfallsignal.
  26. SITP WP-04:2021 / CNBOP-PIB W-0004:2021 Wytyczne projektowania, instalowania, uruchamiania, obsługi i konserwacji dźwiękowych systemów ostrzegawczych.