Abstrakt
Cel: Celem niniejszego artykułu jest próba scharakteryzowania aktualnego stanu wiedzy technicznej w obszarze rozwiązań i zabezpieczeń przeciwpożarowych magazynów energii wykorzystujących baterie litowo-jonowe.
Wprowadzenie: Postęp technologiczny w zakresie magazynowania energii stawia przed ochroną przeciwpożarową nowe, różnorodne wyzwania. Pożar magazynu litowo-jonowego cechuje się dużą dynamiką, długotrwałością, ryzykiem szybkiego rozprzestrzeniania się, wydzielaniem dużej ilości dymu, a także toksycznych i żrących związków chemicznych. Podczas takiego pożaru należy liczyć się z utrudnieniami w dotarciu do źródła ognia, nierzadko umiejscowionego głęboko wewnątrz obudowy baterii. Wyzwaniem staje się również odpowiedni dobór zabezpieczeń przeciwpożarowych dla magazynów litowo-jonowych oraz sposobu prowadzenia działań ratowniczo-gaśniczych w przypadku ich pożaru.
Metodologia: W ramach pracy nad artykułem dokonano przeglądu i analizy literatury przedmiotu, dostępnych wyników badań, w tym wstępnych obserwacji poczynionych w trakcie testów laboratoryjno-poligonowych zrealizowanych w CNBOP-PIB, a także doświadczeń autorów. Uwzględniono także odniesienia do wyników prac zespołu powołanego w Centrum Naukowo-Badawczym Ochrony Przeciwpożarowej – Państwowym Instytucie Badawczym do opracowania Wytycznych w zakresie warunków ochrony przeciwpożarowej magazynów energii.
Wnioski: Powyższe treści w syntetyczny sposób przybliżają aktualny stan wiedzy o zagrożeniu pożarowym stwarzanym przez magazyny litowo-jonowe. Rozwiązania w zakresie ochrony przeciwpożarowej magazynów oraz obiektów budowlanych, w których przewiduje się ich montaż, powinny uwzględniać środki bezpieczeństwa adekwatne do towarzyszącego poziomu zagrożenia pożarowego. Wśród najważniejszych zabezpieczeń służących kontroli omawianego zagrożenia należy wskazać wczesną detekcję pożaru, pozwalającą podjąć działania gaśnicze w jego początkowej fazie oraz zastosowanie rozwiązań zapewniających przerwanie procesu nagrzewania baterii, a także ograniczających możliwość swobodnego rozprzestrzeniania się pożaru do momentu przybycia na miejsce zdarzenia ekip ratowniczych.
Słowa kluczowe: magazyny energii, baterie litowo-jonowe, bezpieczeństwo pożarowe, warunki ochrony przeciwpożarowej, zabezpieczenia przeciwpożarowe, działania ratowniczo-gaśnicze
Typ artykułu: artykuł przeglądowy
Bibliografia:
- Plan rozwoju w zakresie zaspokojenia obecnego i przyszłego zapotrzebowania na energię elektryczną na lata 2025–2034, Polskie Sieci Elektroenergetyczne, Warszawa 2024.
- Guidance on Integrated fire protection solutions for Lithium- -Ion batteries, V1.0-EN, Euralarm, Switzerland 2022.
- Babiński K., Gemra A., Janik P. i in., Wytyczne w zakresie ochrony przeciwpożarowej garaży w obiektach budowlanych, przeznaczonych do ładowania samochodów elektrycznych i hybrydowych plug-in, wydanie II, PSNM, CNBOP-PIB, KG PSP, Józefów 2025.
- Kielin J., Kołodziejczyk T., Majka I. i in., Prowadzenie działań ratowniczych podczas zdarzeń z udziałem pojazdów z napędem elektrycznym, CNBOP-PIB, Józefów 2023.
- Tępiński J., Bezpieczeństwo pożarowe garaży przeznaczonych do przechowywania i ładowania samochodów z napędem elektrycznym – zasady wiedzy technicznej, „Bezpieczna i Cyfrowa Chemia. Raport Polskiej Izby Przemysłu Chemicznego” 2024, wrzesień.
- Janik P., Bezpieczne punkty ładowania elektryków, „Przegląd Pożarniczy” 2023, Nr 12.
- Raport opracowany w ramach projektu badawczego SUVEREN Storage, Fixed Firefighting Solutions for Stationary Energy Storage Systems (ESS). White Paper, https:// suveren2use.de/wpcms/wp-content/uploads/2023/08/ ESS_White_Paper_EN.pdf [dostęp: 22.04.2025].
- https://fsri.org/sites/default/files/2021-07/Four_Firefighters_ Injured_In_Lithium_Ion_Battery_ESS_Explosion_ Arizona_0.pdf [dostęp: 22.04.2025].
- Radlak A., Katastrofa w Moss Landing, czyli amerykański dylemat „zielona energia” kontra „matka natura”, „Ochrona Przeciwpożarowa” 2025, Nr 1, s. 30–33.
- https://www.vattenfall.de/infowelt-energie/e-mobility/ emobility-feststoffbatterie [dostęp: 22.04.2025].
- Porozumienie o współpracy partnerskiej zawarte w dniu 20 grudnia 2024 r. pomiędzy Centrum Naukowo-Badawczym Ochrony Przeciwpożarowej – Państwowym Instytutem Badawczym, Stowarzyszeniem Polska Izba Magazynowania Energii, Stowarzyszeniem Inżynierów i Techników Pożarnictwa oraz Polskim Stowarzyszeniem Magazynowania Energii dotyczące opracowania Wytycznych w zakresie warunków ochrony przeciwpożarowej magazynów energii.
- Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2023/1542 z dnia 12 lipca 2023 r. w sprawie baterii i zużytych baterii, zmieniające dyrektywę 2008/98/WE i rozporządzenie (UE) 2019/1020 oraz uchylające dyrektywę 2006/66/WE.