1. SFT
  2. Archiwum
  3. Vol. 65
  4. Mobilne laboratorium analityczne CBRN...

Mobilne laboratorium analityczne CBRNE Państwowej Straży Pożarnej – analiza zastosowanych rozwiązań technicznych i normatywnych

Grzegorz Bugaj, dr inż. , Paweł Janik, dr inż.

Pobierz artykuł
Open Access
DOI: 10.12845/sft.65.1.2025.7, strony: 78 – 97

Abstrakt

Cel: Celem artykułu jest wieloaspektowa analiza technicznych i normatywnych aspektów zaprojektowania, wykonania oraz procesu dopuszczenia do użytkowania mobilnego laboratorium analitycznego CBRNE Państwowej Straży Pożarnej. Szczególną uwagę zwrócono na zgodność rozwiązań technicznych z obowiązującymi normami krajowymi i międzynarodowymi, a także na efektywność operacyjną laboratorium w warunkach prowadzenia działań ratowniczych w środowisku zagrożeń chemicznych, biologicznych, radiacyjnych, nuklearnych i wybuchowych

Wprowadzenie: Mobilne laboratoria CBRNE stanowią kluczowy element w systemie identyfikacji i neutralizacji zagrożeń o charakterze asymetrycznym, których źródłem mogą być zarówno awarie przemysłowe, klęski żywiołowe, jak i celowe działania o charakterze terrorystycznym lub militarnym. W kontekście rosnącej złożoności i nieprzewidywalności współczesnych zagrożeń oraz zwiększonych wymagań dotyczących szybkiej i precyzyjnej rea ratowniczych, Państwowa Straż Pożarna wdrożyła innowacyjne rozwiązanie technologiczne. Opracowany i skonstruowany pojazd laboratoryjny umożliwia prowadzenie zaawansowanych analiz in situ, z zachowaniem najwyższych standardów bezpieczeństwa biologicznego i chemicznego. Stanowi to istotny przełom w zdolnościach operacyjnych wyspecjalizowanych jednostek realizujących działania w ramach krajowego systemu ratowniczo-gaśniczego.

Metodologia: Analiza opiera się na studium przypadku mobilnego laboratorium PSP, uwzględniającym przegląd dokumentacji technicznej, normatywnej oraz operacyjnej. Szczególną uwagę poświęcono zgodności z normami PN-EN, ISO oraz wytycznymi NATO, a także krajowymi regulacjami prawnymi dotyczącymi laboratoriów mobilnych i bezpieczeństwa biologicznego.

Wnioski: Przeprowadzona analiza wykazała, że mobilne laboratorium PSP spełnia kluczowe wymagania normatywne, zapewniając jednocześnie wysoką efektywność operacyjną. Integracja zaawansowanych systemów filtracji, hermetycznych przedziałów roboczych oraz specjalistycznego wyposażenia analitycznego umożliwia prowadzenie kompleksowych działań w różnorodnych warunkach terenowych. W artykule podkreślono znaczenie spójności między wymaganiami normatywnymi a praktycznymi rozwiązaniami technicznymi w kontekście zapewnienia bezpieczeństwa i skuteczności działań ratowniczych.

Słowa kluczowe: CBRNE, bezpieczeństwo biologiczne, mobilne laboratorium, PSP, wyposażenie analityczne

Typ artykułu: studium przypadku

Bibliografia:

  1. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 17 września 2021 r. w sprawie szczegółowej organizacji krajowego systemu ratowniczo-gaśniczego (Dz.U. 2021 poz. 1737).
  2. Komenda Główna PSP, Pierwsze w Polsce samochody do działań związanych z zagrożeniem CBRNE trafiają właśnie do dwóch jednostek PSP, https://www.gov.pl/web/kgpsp/ pierwsze-w-polsce-samochody-do-dzialan-zwiazanych-z- -zagrozeniem-cbrne-trafiaja-wlasnie-do-dwoch-jednostek- -psp [dostęp: 20.11.2024].
  3. Komenda Główna PSP, Usprawnienie systemu ratownictwa na drogach – etap IV, https://www.gov.pl/web/kgpsp/ usprawnienie-systemu-ratownictwa-na-drogach--etap-iv [dostęp: 20.11.2024].
  4. Gazeta Policyjna, Mobilna dekontaminacja i ZEUS II, https://gazeta.policja.pl/997/archiwum-1/2024/numer- -40-042024-r/244340,Mobilna-dekontaminacja-i-ZEUS-II. html [dostęp: 01.06.2025].
  5. Integrated and adaptive responses to toxic emergencies for rapid triage: engineering the roadmap from casualty to patient to survivor, https://cordis.europa.eu/article/ id/407043-information-and-medical-technologies-combined- with-ai-enhance-triage-of-the-masses [dostęp: 01.06.2025].
  6. Improving the Smart Control of Air Pollution in Europe, https://cordis.europa.eu/project/id/689954 [dostęp: 01.06.2025].
  7. Summary of the NATO Artificial Intelligence Strategy, https:// www.nato.int/cps/en/natohq/official_texts_187617.htm [dostęp: 01.06.2025].
  8. Urząd Zamówień Publicznych, Transakcja nr 267463 – Zakup samochodów laboratoryjnych dla wiodących grup radiacja-biologia, https://platformazakupowa.pl/transakcja/ 267463 [dostęp: 20.11.2024].
  9. Generatory.pl, Laboratoria CBRNE, https://www.generatory. pl/laboratoria-cbrne-2 [dostęp: 20.11.2024].
  10. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 17 września 2021 r. w sprawie szczegółowej organizacji krajowego systemu ratowniczo-gaśniczego (Dz.U. 2021 poz. 1737).
  11. Komenda Główna PSP, Zasady organizacji ratownictwa chemicznego i ekologicznego w krajowym systemie ratowniczo- -gaśniczym, https://www.gov.pl/web/kgpsp/dokumenty- -do-pobrania [dostęp: 20.11.2024].
  12. World Health Organization, Laboratory Biosafety Manual, 4th edition, WHO Press, Geneva 2020.
  13. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie wykazu wyrobów służących zapewnieniu bezpieczeństwa publicznego lub ochronie zdrowia i życia oraz mienia, a także zasad wydawania dopuszczenia tych wyrobów do użytkowania (Dz.U. 2007, Nr 143, poz. 1002 z późn. zm.).
  14. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 22 kwietnia 2005 r. w sprawie szkodliwych czynników biologicznych dla zdrowia w środowisku pracy oraz ochrony zdrowia pracowników zawodowo narażonych na te czynniki (Dz.U. 2005, Nr 81, poz. 716).
  15. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 29 listopada 2002 r. w sprawie listy organizmów patogennych oraz ich klasyfikacji, a także środków niezbędnych dla poszczególnych stopni hermetyczności (Dz.U. 2002, Nr 212, poz. 1798).
  16. Ustawa z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi (Dz.U. 2008, Nr 234, poz. 1570).
  17. Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz.U. 1997, Nr 129, poz. 844 z późn. zm.).
  18. Dyrektywa 2000/54/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 18 września 2000 r. dotyczącej ochrony pracowników przed ryzykiem związanym z narażeniem na czynniki biologiczne w miejscu pracy (Dz. Urz. WE L 262 z 17.10.2000, s. 21).
  19. PEX DEFENCE POLSKA, Prezentacja mobilnego laboratorium analitycznego CBRNE PSP, https://www.youtube. com/watch?app=desktop&v=ClJ9FZuZGQM [dostęp: 20.11.2024].
  20. Komenda Wojewódzka PSP w Warszawie, Opis przedmiotu zamówienia (wymagania techniczne dla samochodu laboratorium dla wiodących grup radiacja–biologia – dotyczące zakupu 2 sztuk), Załącznik nr 1 do SIWZ.
  21. PN-EN ISO 14644-3:2020, Pomieszczenia czyste i związane z nimi środowiska kontrolowane – Część 3: Metody badań, Polski Komitet Normalizacyjny, Warszawa 2020.
  22. VDI 2083 Blatt 19:2009-12, Reinraumtechnik – Klassifizierung und Messung der Leckage von Gehäusen und Isolatoren (Technologia pomieszczeń czystych – Klasyfikacja i testowanie szczelności obudów i izolatorów), Verein Deutscher Ingenieure, Düsseldorf 2009.