Abstrakt

Cel: Artykuł dotyczy zastosowania rzeczywistości wirtualnej (VR) oraz środowiska metawersum w edukacji ukierunkowanej na poprawę bezpieczeństwa ruchu drogowego oraz świadomości turystycznej. Podkreślono wzajemne powiązanie turystyki z bezpieczeństwem publicznym, szczególnie w kontekście przemieszczania się turystów po nieznanych terenach miejskich i przyrodniczych. Głównym celem pracy jest wskazanie potencjału immersyjnych technologii wirtualnych jako narzędzi wspierających kształtowanie kompetencji w zakresie bezpiecznych zachowań – zarówno w codziennym uczestnictwie w ruchu drogowym, jak i w trakcie wypraw turystycznych. Autor dodatkowo wykazuje, że nawet niewielkie zespoły edukacyjne mogą przy ograniczonych zasobach tworzyć efektywne rozwiązania edukacyjne w technologii VR.

Projekt i metody: Opracowanie opiera się na podejściu dwutorowym: analizie literatury dotyczącej zastosowań VR w edukacji z zakresu bezpieczeństwa w turystyce i ruchu drogowym oraz analizie dwóch autorskich aplikacji VR. Aplikacje SafeDrive i Rescuer zostały stworzone w środowisku Unity i zaimplementowane na platformie metawersum Spatial.io. SafeDrive odwzorowuje infrastrukturę miejską i służy do edukacji w zakresie zasad bezpieczeństwa drogowego. Rescuer to aplikacja szkoleniowa z zakresu bezpiecznej turystyki, oferująca scenariusze dostosowane do różnych grup. W procesie projektowania wykorzystano modelowanie 3D, fotogrametrię oraz testowanie funkcjonalności na różnych urządzeniach. Do analizy dojrzałości technologicznej zastosowano model Krzywej Gartnera.

Wyniki: Stworzone aplikacje wykazały dużą użyteczność i funkcjonalność w środowiskach edukacyjnych. Testy na różnych platformach – od zestawów VR po przeglądarki mobilne – potwierdziły ich szeroką dostępność i płynne działanie. Interaktywność oraz realistyczne odwzorowanie przestrzeni miejskich i przyrodniczych umożliwiły użytkownikom lepsze zrozumienie zagrożeń i sposobów reagowania. Zastosowanie fotogrametrii znacząco podniosło realizm wizualizacji, co przełożyło się na skuteczność dydaktyczną. Wnioski z przeglądu literatury potwierdziły rosnące zainteresowanie VR w edukacji i turystyce oraz jego pozytywny wpływ na postawy behawioralne i percepcję ryzyka.

Wnioski: Analiza potwierdza, że środowiska VR i metawersum mają duży potencjał jako nowoczesne narzędzia edukacyjne w zakresie bezpieczeństwa ruchu drogowego i turystyki. Ich immersyjność, interaktywność i skalowalność umożliwiają tworzenie realistycznych i bezpiecznych warunków szkoleniowych, które trudno uzyskać w edukacji tradycyjnej. Aplikacje SafeDrive i Rescuer pokazują, że platformy metawersum mogą służyć nie tylko do przekazywania wiedzy, ale również do kształtowania zachowań i postaw psychologicznych.

Słowa kluczowe: rzeczywistość wirtualna, metawersum, bezpieczeństwo ruchu drogowego, edukacja immersyjna, turystyka edukacyjna

Typ artykułu: oryginalny artykuł naukowy

Bibliografia:

  1. Shao J., Bai H., Shu S., Joppe M., Planners’ Perception of Using Virtual Reality Technology in Tourism Planning, “E-review of tourism research” 2020, 17.
  2. Gamberini L., Bettelli A., Benvegnù G., Orso V., Spagnolli A., Ferri M., Designing “Safer Water.” A Virtual Reality Tool for the Safety and the Psychological Well-Being of Citizens Exposed to the Risk of Natural Disasters, “Frontiers in Psychology” 2021, 12, https://doi.org/10.3389/fpsyg.2021.674171.
  3. Talwar S., Kaur P., Nunkoo R., Dhir A., Digitalization and sustainability: virtual reality tourism in a post pandemic world, “Journal of Sustainable Tourism” 2022, 31, 2564– –2591, https://doi.org/10.1080/09669582.2022.2029870.
  4. Peštek A., Sarvan M., Virtual reality and modern tourism, “Journal of Tourism Futures”, 2020, https://doi.org/10.1108/jtf-01-2020-0004.
  5. Fokides E., Tsolakidis C., Virtual Reality in Education: A Theoretical Approach for Road Safety Training to Students, “European Journal of Open, Distance and E-learning” 2008.
  6. Wang Q., Zhao D., Gates T., Savolainen P., Development of Virtual Reality-Based Driving Simulator for Assessing Digital Speed Feedback Signs., in: Construction Research Congress, 2022, 1125–1134,7, https://doi.org/10.1061/9780784483961.
  7. Kim S., Hwang J., Metaverse for Safer Roadways: An Immersive Digital Twin Framework for Exploring Human-Autonomy Coexistence in Urban Transportation Systems, 2023.
  8. Cutello C.A., Hanoch Y., Richards M., Evaluating an Intervention to Reduce Risky Driving Behaviors: The Role of Message Framing and Virtual Reality, “Risk Analysis” 2020, 40(12), 2497–2507.
  9. Buchwald P., Benefits of Using the Metaverse Environment and Virtual Reality in Simulating the Evacuation of People from Buildings, SFT Vol. 63 Issue 1, 6–17, https://doi.org/10.12845/sft.63.1.2024.1.
  10. Buchwald P., Urządzenia mobilne w systemach rzeczywistości wirtualnej, Wydawnictwo Helion, Gliwice 2008.
  11. Palka D., Sobota M., Buchwald P., 3D Object Digitization Devices in Manufacturing Engineering Applications and Services, “Multidisciplinary Aspects of Production Engineering” 2020, 3, 1, 450-463.