Abstrakt
Cel: Artykuł dotyczy zastosowania rzeczywistości wirtualnej (VR) oraz środowiska metawersum w edukacji ukierunkowanej na poprawę bezpieczeństwa ruchu drogowego oraz świadomości turystycznej. Podkreślono wzajemne powiązanie turystyki z bezpieczeństwem publicznym, szczególnie w kontekście przemieszczania się turystów po nieznanych terenach miejskich i przyrodniczych. Głównym celem pracy jest wskazanie potencjału immersyjnych technologii wirtualnych jako narzędzi wspierających kształtowanie kompetencji w zakresie bezpiecznych zachowań – zarówno w codziennym uczestnictwie w ruchu drogowym, jak i w trakcie wypraw turystycznych. Autor dodatkowo wykazuje, że nawet niewielkie zespoły edukacyjne mogą przy ograniczonych zasobach tworzyć efektywne rozwiązania edukacyjne w technologii VR.
Projekt i metody: Opracowanie opiera się na podejściu dwutorowym: analizie literatury dotyczącej zastosowań VR w edukacji z zakresu bezpieczeństwa w turystyce i ruchu drogowym oraz analizie dwóch autorskich aplikacji VR. Aplikacje SafeDrive i Rescuer zostały stworzone w środowisku Unity i zaimplementowane na platformie metawersum Spatial.io. SafeDrive odwzorowuje infrastrukturę miejską i służy do edukacji w zakresie zasad bezpieczeństwa drogowego. Rescuer to aplikacja szkoleniowa z zakresu bezpiecznej turystyki, oferująca scenariusze dostosowane do różnych grup. W procesie projektowania wykorzystano modelowanie 3D, fotogrametrię oraz testowanie funkcjonalności na różnych urządzeniach. Do analizy dojrzałości technologicznej zastosowano model Krzywej Gartnera.
Wyniki: Stworzone aplikacje wykazały dużą użyteczność i funkcjonalność w środowiskach edukacyjnych. Testy na różnych platformach – od zestawów VR po przeglądarki mobilne – potwierdziły ich szeroką dostępność i płynne działanie. Interaktywność oraz realistyczne odwzorowanie przestrzeni miejskich i przyrodniczych umożliwiły użytkownikom lepsze zrozumienie zagrożeń i sposobów reagowania. Zastosowanie fotogrametrii znacząco podniosło realizm wizualizacji, co przełożyło się na skuteczność dydaktyczną. Wnioski z przeglądu literatury potwierdziły rosnące zainteresowanie VR w edukacji i turystyce oraz jego pozytywny wpływ na postawy behawioralne i percepcję ryzyka.
Wnioski: Analiza potwierdza, że środowiska VR i metawersum mają duży potencjał jako nowoczesne narzędzia edukacyjne w zakresie bezpieczeństwa ruchu drogowego i turystyki. Ich immersyjność, interaktywność i skalowalność umożliwiają tworzenie realistycznych i bezpiecznych warunków szkoleniowych, które trudno uzyskać w edukacji tradycyjnej. Aplikacje SafeDrive i Rescuer pokazują, że platformy metawersum mogą służyć nie tylko do przekazywania wiedzy, ale również do kształtowania zachowań i postaw psychologicznych.
Słowa kluczowe: rzeczywistość wirtualna, metawersum, bezpieczeństwo ruchu drogowego, edukacja immersyjna, turystyka edukacyjna
Typ artykułu: oryginalny artykuł naukowy
Bibliografia:
- Shao J., Bai H., Shu S., Joppe M., Planners’ Perception of Using Virtual Reality Technology in Tourism Planning, “E-review of tourism research” 2020, 17.
- Gamberini L., Bettelli A., Benvegnù G., Orso V., Spagnolli A., Ferri M., Designing “Safer Water.” A Virtual Reality Tool for the Safety and the Psychological Well-Being of Citizens Exposed to the Risk of Natural Disasters, “Frontiers in Psychology” 2021, 12, https://doi.org/10.3389/fpsyg.2021.674171.
- Talwar S., Kaur P., Nunkoo R., Dhir A., Digitalization and sustainability: virtual reality tourism in a post pandemic world, “Journal of Sustainable Tourism” 2022, 31, 2564– –2591, https://doi.org/10.1080/09669582.2022.2029870.
- Peštek A., Sarvan M., Virtual reality and modern tourism, “Journal of Tourism Futures”, 2020, https://doi.org/10.1108/jtf-01-2020-0004.
- Fokides E., Tsolakidis C., Virtual Reality in Education: A Theoretical Approach for Road Safety Training to Students, “European Journal of Open, Distance and E-learning” 2008.
- Wang Q., Zhao D., Gates T., Savolainen P., Development of Virtual Reality-Based Driving Simulator for Assessing Digital Speed Feedback Signs., in: Construction Research Congress, 2022, 1125–1134,7, https://doi.org/10.1061/9780784483961.
- Kim S., Hwang J., Metaverse for Safer Roadways: An Immersive Digital Twin Framework for Exploring Human-Autonomy Coexistence in Urban Transportation Systems, 2023.
- Cutello C.A., Hanoch Y., Richards M., Evaluating an Intervention to Reduce Risky Driving Behaviors: The Role of Message Framing and Virtual Reality, “Risk Analysis” 2020, 40(12), 2497–2507.
- Buchwald P., Benefits of Using the Metaverse Environment and Virtual Reality in Simulating the Evacuation of People from Buildings, SFT Vol. 63 Issue 1, 6–17, https://doi.org/10.12845/sft.63.1.2024.1.
- Buchwald P., Urządzenia mobilne w systemach rzeczywistości wirtualnej, Wydawnictwo Helion, Gliwice 2008.
- Palka D., Sobota M., Buchwald P., 3D Object Digitization Devices in Manufacturing Engineering Applications and Services, “Multidisciplinary Aspects of Production Engineering” 2020, 3, 1, 450-463.