Abstrakt
Cel: Celem artykułu jest przybliżenie aspektów prawnych stosowania nowych technologii. Ich szybki rozwój, wynikający z dynamicznego postępu cywilizacyjnego, stanowi wyzwanie zarówno dla prawodawców, jak i podmiotów, które interpretują niedoskonałe przepisy lub na co dzień muszą sobie radzić z brakiem regulacji. W niniejszej publikacji omówiono aspekty prawne związane z rozwojem i wdrażaniem nowych technologii oraz udzielono odpowiedzi na pytanie, czy obowiązujące przepisy łączą intencje twórców przepisów z potrzebami społecznymi i gospodarczymi. Procesem badawczym objęto również kwestie dotyczące przeszkód prawnych we wdrażaniu innowacji.
Wprowadzenie: Istotą wszelkiego rozwoju jest ulepszanie i rozszerzanie możliwości oraz potencjału ludzkiego i technologicznego. Rozwój cywilizacyjny to system naczyń połączonych, opartych na wzajemnych zależnościach społecznych, kulturowych i technologicznych, przy czym wszystkie te sfery życia publicznego są nierozerwalnie związane z regulacjami prawnymi. Bez elementarnej znajomości przepisów trudno byłoby podejmować racjonalne decyzje dotyczące życia codziennego, dlatego też normy prawne powinny zawierać rozwiązania adekwatne do potrzeb obywateli i gospodarki. W przypadku nowych technologii, które podlegają ciągłym i dynamicznym zmianom, tradycyjny model normotwórczy nie realizuje w pełni swoich celów, co więcej – obowiązujące prawo nie nadąża za rozwojem nowych technologii.
Metodologia: Artykuł opisuje aktualny stan wiedzy w zakresie wybranych aspektów prawa nowych technologii. W pracy wykorzystano teoretyczne metody badawcze, w tym analizę obowiązujących przepisów oraz literatury i poglądów doktryny, a także wyniki pracy badawczej autorki publikacji.
Wnioski: Obowiązujące regulacje prawne nie nadążają za nowymi technologiami. Już sam proces ustawodawczy jest skomplikowany i bardzo długi. Wprowadzenie nowych przepisów oraz zmian legislacyjnych wymaga m.in. uzgodnień międzyresortowych i społecznych, prac w komisjach sejmowych i senackich, głosowania w Parlamencie, a finalnie podpisu Prezydenta RP. Wymienione wyżej działania prawne są czasochłonne, a nowe technologie to przecież zmienność i dynamizm, ciągła walka z czasem. Rozwój technologii stanowi z pewnością nowe wyzwanie dla legislatorów, dla których współpraca ze środowiskami naukowymi oraz przedstawicielami różnych branż technologicznych stanowi szansę na stworzenie przepisów wspierających, a nie ograniczających rozwój technologii XXI wieku.
Słowa kluczowe: prawo nowych technologii, rewolucja technologiczna, bezpieczeństwo, wdrażanie innowacji
Typ artykułu: artykuł przeglądowy
Bibliografia:
- Instytut Analiz Rynku Pracy, Prognozowane zmiany na rynku pracy. Przegląd scenariuszy, raport opracowany w oparciu o przegląd literatury przedmiotu na zlecenie Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości, Warszawa 2022, https://www.parp.gov.pl/storage/publications/pdf/Prognozowane-zmiany-na-rynku-pracy_przegld-scenariuszy.pdf [dostęp: 10.11.2022].
- Wyszomirska M., Outline of the activities of research institutes and their impact on the development of innovation in the polish economy, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Przyrodniczo-Humanistycznego w Siedlcach” 2022, 59, 25–32, https://doi.org/10.34739/zn.2022.59.03.
- Przemówienie Przewodniczącego Forum Klausa Schwaba podczas Światowego Forum Ekonomicznego w Davos, 18.01.2016, https://www.euractiv.pl [dostęp: 10.11.2023].
- Rabajczyk A., Wyszomirska M., Zboina J., Wybrane aspekty stosowania nanotechnologii – rozwiązania i wyzwania w dziedzinie bezpieczeństwa oraz w obszarze regulacyjnym, referat wygłoszony podczas Konferencji Naukowej pt. Bezpieczeństwo strażaków w działaniach ratowniczych, Akademia Pożarnicza, Warszawa 17–18.10.2023.
- Ustawa z dnia 30 czerwca 2000 – Prawo własności przemysłowej (Dz.U. 2023 poz. 1170).
- Ustawa z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów (Dz.U. 2023 poz. 1689 z późn. zm.).
- Ustawa z dnia 18 lipca 2002 r. o świadczeniu usług drogą elektroniczną (Dz.U. 2020 poz. 344).
- Śledziewska K., Włoch R., Gospodarka cyfrowa. Jak nowe technologie zmieniają świat, Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2020, https://delab.uw.edu.pl/wp-content/uploads/2020/04 [dostęp: 10.11.2023].
- Kosowski B., Luzar A., Wybrane media społecznościowe w komunikacji kryzysowej na przykładzie pożaru katedry Notre Dame, SFT Vol. 56 Issue 2, 2020, pp. 6–20, https://doi.org/10.12845/sft.56.2.2020.1.
- Zboina J., Wybrane zagadnienia bezpieczeństwa pożarowego obiektów zabytkowych. Wyniki badań i rekomendacje, CNBOP-PIB, Józefów 2017.
- Koss A., Wyszomirska M., Zambrzycki P., Wybrane aspekty ochrony zabytków w kontekście działalności Międzyuczelnianego Instytutu Konserwacji i Restauracji Dzieł Sztuki na rzecz ochrony, konserwacji i zabezpieczania dzieł sztuki oraz zabytków i obiektów zabytkowych, „Ochrona Ludności i Dziedzictwa Kulturowego” 2023, 2, 31–50, htttps://doi.org.10.4467/29563763.OLDK.23.003.17761.
- Wyszomirska M., Prawnopodatkowe aspekty działalności instytutów badawczych. Rozważania na gruncie nauki i praktyki, CNBOP-PIB, Józefów 2022, https://doi.org.10.17381/2022.2.