1. SFT
  2. Archiwum
  3. Vol. 60
  4. Problematyka oraz kierunki współpracy...

Problematyka oraz kierunki współpracy krajowego systemu ratowniczo-gaśniczego ze strukturami samorządu terytorialnego

Monika, Wyszomirska, dr , Adam, Konieczny, dr inż.

Pobierz artykuł
Open Access
DOI: 10.12845/sft.60.2.2022.3, strony: 60 – 76

Abstrakt

Cel: Celem artykułu jest wskazanie kierunków doskonalenia współpracy między krajowym systemem ratowniczo-gaśniczym (KSRG) a jednostkami samorządu terytorialnego. Autorzy niniejszej pracy przeanalizowali strukturę KSRG oraz kompetencje samorządu terytorialnego w obszarze bezpieczeństwa powszechnego, ze szczególnym uwzględnieniem zagadnień dotyczących zasad funkcjonowania, potencjału oraz zadań systemu ratowniczo-gaśniczego, a także struktury organizacyjnej samorządu terytorialnego oraz jego zadań z zakresu utrzymania bezpieczeństwa powszechnego. Omówienie kooperacyjnej strategii KSRG i jednostek samorządu było również przyczynkiem do sformułowania wniosków i postulatów, które mogą posłużyć do wyznaczenia nowych kierunków doskonalenia współpracy obu podmiotów. Jest to o tyle ważne, gdyż odgrywają one istotną rolę w budowaniu systemu bezpieczeństwa obywateli i ich mienia.

Wprowadzenie: Zapewnienie bezpieczeństwa jest jednym z najważniejszych priorytetów w polityce każdego państwa. W dziedzinie bezpieczeństwa powszechnego, obok jednostek państwowych (Państwowa Straż Pożarna, Państwowe Ratownictwo Medyczne) oraz jednostek samorządu terytorialnego, uczestniczą również odpowiednio przygotowane, zorganizowane i wyspecjalizowane formacje, takie jak OSP, ZHP, WOPR, GOPR, TOPR i inne. Niezależnie od rodzaju jednostek działających na rzecz bezpieczeństwa, w każdym przypadku identyfikacja potencjalnych zagrożeń stanowi podstawę planowania działań profilaktycznych, pozwala zdefiniować obszary, które wiążą się z największym ryzykiem występowania klęsk żywiołowych i awarii technicznych.

Metodologia: W pracy wykorzystano teoretyczne metody badawcze, w tym analizę przepisów ustawy o ochronie przeciwpożarowej, rozporządzenia w sprawie szczegółowej organizacji krajowego systemu ratowniczo-gaśniczego, postanowień Konstytucji RP, ustawy o ochotniczych strażach pożarnych oraz ustaw regulujących status i zadania samorządu terytorialnego. W artykule omówiono strukturę oraz zadania krajowego systemu ratowniczo- -gaśniczego, ze szczególnym uwzględnieniem współpracy KSRG z jednostkami samorządu terytorialnego. W publikacji sformułowano także postulaty de lege ferenda. Autorzy, przedstawiając propozycje usprawnienia współpracy podmiotów działających w ramach KSRG, wykorzystali również swoją wiedzę i doświadczenie zdobyte podczas wieloletniej pracy i służby na rzecz ochrony przeciwpożarowej.

Wnioski: Krajowy system ratowniczo-gaśniczy stanowi integralną część systemu bezpieczeństwa powszechnego naszego państwa. Doświadczenia ostatnich lat potwierdziły, że jest on skutecznym gwarantem bezpieczeństwa ludzi i mienia, zaś jego struktura tworzy spójny układ sił i środków ratowniczych skupionych wokół różnych podmiotów. Ciągłe zmiany technologiczne i polityczno-gospodarcze wymuszają konieczność doskonalenia systemu i dostosowywania go do aktualnych potrzeb społecznych. Rozwój KSRG wymaga zatem wyznaczania wciąż nowych zadań oraz szukania rozwiązań, które pozwolą na efektywne realizowanie celów systemu. Istotnym elementem usprawniającym działanie KSRG jest skonstruowanie jak najlepszej formy współpracy pomiędzy formacją ratowniczą PSP i OSP a samorządem terytorialnym, gdyż skuteczna ochrona bezpieczeństwa nie jest możliwa bez współdziałania administracji rządowej i samorządowej.

Słowa kluczowe: bezpieczeństwo powszechne, system ratowniczo-gaśniczy, samorząd terytorialny, ochrona przeciwpożarowa

Typ artykułu: oryginalny artykuł naukowy

Bibliografia:

  1. Zboina J., Badania i wdrożenia. Interdyscyplinarność badań bezpieczeństwa, Wyd. CNBOP-PIB, Józefów 2020.
  2. Glen A., Pojmowanie wyzwań, zagrożeń i ryzyka w bezpieczeństwie państwa, BITP Vol. 49 ISSUE 1, 2018, https://doi.org/10.12845/bitp.49.1.2018.4.
  3. Ścibiorek Z., Wiśniewski B., Kuc B.R., Dawidczyk A., Bezpieczeństwo wewnętrzne. Podręcznik akademicki, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2015.
  4. Wyszomirska M., Podstawy funkcjonowania oraz formy i charakter działalności instytutów badawczych, SFT Vol. 59 Issue 1/2022, https://doi.org/10.12845/sft.59.1.2022.9.
  5. Ustawa z dnia 24 sierpnia 1991r. o Państwowej Straży Pożarnej (Dz.U. 2021 poz. 1940 z późn. zm.).
  6. Ustawa z dnia 24 sierpnia 1991 r. o ochronie przeciwpożarowej (Dz.U. 2021 poz. 869 z późn. zm.).
  7. Dekret z dnia 27 grudnia 1974 r. o służbie funkcjonariuszy pożarnictwa (Dz.U. 1974, Nr 50 poz. 321). [8] Ustawa z dnia 10 czerwca 2016 r. o działaniach antyterrorystycznych (Dz.U. 2016 poz. 904).
  8. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 18 lutego 2011 r. w sprawie szczegółowych zasad organizacji krajowego systemu ratowniczo-gaśniczego (Dz.U. 2011, Nr 46, poz. 239).
  9. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 17 września 2021 r. w sprawie szczegółowej organizacji krajowego systemu ratowniczo-gaśniczego (Dz.U. 2021 poz. 1737).
  10. Swoboda P., Wybrane problemy współpracy gminy z ochotniczymi strażami pożarnymi, w: K. Kukowska, M. Skiba, S. Skolik (red.), Współdziałanie i współdzielenie się w relacjach społecznych, gospodarczych w zarządzaniu organizacjami, Częstochowa 2019.
  11. Skrabacz A., Domasiewicz M., Numer alarmowy 112. Organizacja i funkcjonowanie w zintegrowanym regionalnie systemie ratowniczym, Warszawa 2019.
  12. Ustawa z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz.U. 2022 poz. 1634 z późn. zm.). [14] Ustawa z dnia 17 grudnia 2021 r. o ochotniczych strażach pożarnych (Dz.U. poz. 2490 z późn. zm.).
  13. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz.U. 1997, Nr 78 poz. 483 z późn. zm.).
  14. Ustawa z dnia 8 marca 1998 r. o samorządzie gminnym (Dz.U. 2022 poz. 559 z późn. zm.).
  15. Ustawa z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym (Dz.U. 2022 poz. 1526).
  16. Ustawa z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie województwa (Dz.U. 2022 poz. 547 z późn. zm.).
  17. Ustawa z dnia 26 kwietnia 2007 r. o zarządzaniu kryzysowym (Dz.U. 2022 poz. 261 z późn. zm.).
  18. Janik P., Metodyka oceny zagrożenia gmin i powiatów, „Safety & Fire Technology”, SFT Vol. 59 ISSUE 1, 2022, pp. 142–156, , https://doi.org/10.12845/sft.59.1.2022.8.
  19. Kogut B., Organizacja i funkcjonowanie krajowego systemu ratowniczo-gaśniczego, w: B. Kaczmarczyk, B. Kogut, P. Kobes (red.), Zarządzanie kryzysowe. Dylematy zagrożeń i bezpieczeństwa państwa, t. 3, PWSZ, Legnica 2013.
  20. Konieczny A, Organizacja działań ratowniczych podczas zdarzeń drogowych, w: T. Kocowski, M. Błażewski, M. Raduła (red.), Powszechna ochrona ludności w stanach nadzwyczajnych w zadaniach terenowej administracji publicznej, Przegląd Prawa i Administracji Uniwersytetu Wrocławskiego 106, Wrocław 2016.
  21. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 23 września 2019 r. w sprawie wysokości środków finansowych w 2019 r. i ich podziału między jednostki ochrony przeciwpożarowej działające w ramach KSRG (Dz.U. 2019 poz. 1869).
  22. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 6 października 2020 r. w sprawie wysokości środków finansowych w 2020 r. i ich podziału między jednostki ochrony przeciwpożarowej działające w ramach KSRG (Dz.U. 2020 poz. 1799).
  23. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 26 lipca 2021 r. w sprawie wysokości środków finansowych w 2021 r. i ich podziału między jednostki ochrony przeciwpożarowej działające w ramach KSRG (Dz.U. 2021 poz.1401).