1. SFT
  2. Archiwum
  3. Vol. 63
  4. Wybrane aspekty formalnoprawne wobec ...

Wybrane aspekty formalnoprawne wobec planów operacyjno-ratowniczych dla zakładów dużego ryzyka oraz Państwowej Straży Pożarnej

Bogdan, Kołcz, dr inż.

Pobierz artykuł
Open Access
DOI: 10.12845/sft.63.1.2024.9, strony: 110 – 131

Abstrakt

Cel: W artykule przedstawiono zagadnienia dotyczące wybranych elementów formalnoprawnych z zakresu planów operacyjno-ratowniczych odnoszących się do organów administracji, prowadzących zakłady oraz Państwowej Straży Pożarnej. W tym kontekście dokonano przeglądu aktów prawnych dotyczących funkcjonowania systemu przeciwdziałania poważnym awariom przemysłowym. Tematyka została oparta o przepisy prawa Unii Europejskiej oraz krajowe uregulowania w zakresie prawa ochrony środowiska i akty wykonawcze wskazujące na potrzebę uzupełnienia ich w obszarze zadaniowym oraz wdrożenia jednolitych zasad w kwestii podejmowanych działań.

Wprowadzenie: Zadania zapobiegania, zwalczania i usuwania skutków awarii realizowane są w różnym stopniu przez prowadzących zakłady, organy administracji oraz podmioty ratownicze. Uwarunkowane są z jednej strony regulacjami prawnymi, a z drugiej możliwościami organizacyjnymi zespołów wykonawczych. W związku z powyższym zasadne jest dokonanie przeglądu unormowań prawnych i przedstawienie wybranych zadań odnoszących się do przeciwdziałania poważnym awariom przemysłowym w odniesieniu do organów administracji, podmiotów ratowniczych oraz prowadzących zakłady odpowiedzialnych za zwalczanie i usuwanie skutków poważnej awarii.

Metodologia: W artykule wykorzystano analizę porównawczo-opisową wybranych elementów z aktów prawnych oraz przeglądu literatury przedmiotu. Odnosząc się w tym zakresie do wybranych elementów bezpieczeństwa wobec przeciwdziałania poważnym awariom przemysłowym, podjęto badania empiryczne, wykorzystując metodę sondażu diagnostycznego.

Wyniki: ratowniczego poprzez ujęcie zapisu zadaniowego określającego sposób zwalczania poważnej awarii w przypadku wystąpienia zdarzenia w zakładzie dużego ryzyka. Powyższe uwarunkowania organizacyjno-zadaniowe wskazują co najmniej na potrzebę stworzenia w odpowiedniej formie wytycznych jako rozwiązania alternatywnego w przypadku, gdyby wprowadzenie postulowanych zmian legislacyjnych z różnych względów było niemożliwe. Wskazano również, że zasadne jest wdrożenie w zakładzie poradnika jednolitych „zasad podejmowanych czynności ratowniczych podczas poważnych awarii” tworzonych w oparciu o wymagania ogólne zawarte w przepisie wykonawczym w sprawie opracowania planów operacyjno-ratowniczych.

Słowa kluczowe: Państwowa Straż Pożarna, poważna awaria, plan operacyjno-ratowniczy, prowadzący zakład dużego ryzyka

Bibliografia:

  1. Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. – Prawo Ochrony Środowiska (Dz.U. 2024 poz. 54).
  2. https://www.gov.pl/web/gios/krajowe-przepisy-w-zakresie- przeciwdzialania-powaznym awariom-reguluja-nastepujace- akty-prawne, [dostęp: 14.06.2024].
  3. Dyrektywa Seveso III, dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2012/18/UE z dnia 4 lipca 2012 r. w sprawie kontroli zagrożeń poważnymi awariami związanymi z substancjami niebezpiecznymi, zmieniająca, a następnie uchylająca dyrektywę Rady 96/82/WE. Dz.Urz. UE L 197 z 24.07.2012, s. 1–37.
  4. Dyrektywa 2003/105/WE, Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2003/105/WE z dnia 16 grudnia 2003 r. zmieniająca Dyrektywę Rady 96/82/WE w sprawie kontroli niebezpieczeństwa poważnych awarii związanych z substancjami niebezpiecznymi. Dz.Urz. WE L 345 z 31.12.2003, s. 97–105. Polskie wydanie specjalne: rozdział 5, t. 4, s. 398–406.
  5. https://www.ciop.pl/CIOPPortalWAR/appmanager/ciop/pl?_nfpb=true&html_tresc_root_id=25314&html_klucz_spis=25314&html_klucz=25314&_pageLabel=P15000156221346925948558&html_tresc_id=300002165, [dostęp: 14.06.2024].
  6. Kramarek W., Śniegulska-Grądzka D., Bezpieczeństwo na wielu poziomach, „Chemia przemysłowa” 2018, 5.
  7. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 8 czerwca 2016 r. w sprawie wymagań, jakim powinny odpowiadać plany operacyjno-ratownicze, (Dz.U. 2016, poz. 821).
  8. Karpiuk M., Zadania i kompetencje zespolonej administracji rządowej w sferze bezpieczeństwa narodowego RP, AON, Warszawa 2013.
  9. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 2 grudnia 2015 r. w sprawie szczegółowego zakresu informacji wymaganych do podania do publicznej wiadomości przez właściwe organy Państwowej Straży Pożarnej (Dz.U. 2015 poz. 2145).
  10. Ustawa z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz.U. 2023 poz. 1094).
  11. Zboina J., Gałązowski R., Węsierski T., Działania ratownicze w przypadku zagrożenia chemicznego, BiTP Vol. 29 Issue 1, 2013, pp. 19–27.
  12. Kołcz B., Kategoryzacja zagrożeń spowodowanych awariami i katastrofami chemicznymi w aspekcie podejmowanych działań ratowniczych, SFT Vol. 62 Issue 2, 2023, pp. 64–85, https://doi.org/10.12845/sft.62.2.2023.4.
  13. Obolewicz-Pietrusiak A., Wojnarowski A., Podstawy ratownictwa chemicznego, Firex, Warszawa 2001.
  14. Borysiewicz M., Kopka P., Potempski S., Siess G., Wawrzyńczak- Szaban A., Koncepcja informatyczna budowy systemu do wyznaczania ryzyka obszarowego pochodzącego od instalacji przemysłowych, Narodowe Centrum Badań Jądrowych, w: B. Połeć, J. Tępiński (red.), Metody i narzędzia wspomagające proces oceny ryzyka awarii w zakładach przemysłowych, Wyd. CNBOP-PIB, Józefów 2019, s. 97–145.
  15. Janik P., Znaczenie rozwoju metodyki analizy i oceny zagrożeń pożarowych oraz innych miejscowych zagrożeń, Wyd. CNBOP-PIB, Józefów 2023, https://doi.org/10.17381/2023.3.
  16. Michalik J., Zapobieganie poważnym awariom przemysłowym, CIOP-PIB, Warszawa 2005.
  17. Skoczylas J., Prawo ratownicze, wyd. 2, LexisNexis, Warszawa 2011.
  18. Zasady organizacji ratownictwa chemicznego i ekologicznego w krajowym systemie ratowniczo-gaśniczym, KG PSP Warszawa, 2021, https://www.gov.pl/web/kgpsp/dokumenty-rchem, [dostęp: 12.06. 2024].
  19. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 17 września 2021 r. w sprawie szczegółowej organizacji krajowego systemu ratowniczo-gaśniczego (Dz.U. 2021 poz. 1737).
  20. Skoczek K., Znaczenie ćwiczeń służb oraz podmiotów funkcjonujących w dziedzinie bezpieczeństwa dla ich gotowości operacyjnej do działań ratowniczych w wypadkach masowych i katastrofach, „Bezpieczeństwo. Teoria i Praktyka” 2018, 2, s. 91–100.